Nöbetçi Eczaneler
ABD’de New Mexico eyaleti polisi, Oscar ödüllü aktör Gene Hackman ve eşini 27 Şubat’ta köpekleriyle birlikte “bir süredir ölü” olduklarını açıklamıştı.
Hackman’ın 18 Şubat’ta doğal nedenlerle hayatını kaybettiği, piyanist eşi Betsy Arakawa’nın ise ondan bir hafta evvel öldüğü sonucuna vardı.
Peki Hackman son günlerini nasıl geçirmiş olabilirdi?
Ünlü aktör Tekrar Hackman yalnızdı. İki Oscar ödüllü yıldız, kimseyi aramamış ve yemek yememişti.
Uzmanlar, sıhhati uygunca berbatlaşan ve Alzheimer hastalığının ileri kademelerindeki 95 yaşındaki oyuncunun, 30 yıldan uzun müddettir birlikte olduğu eşinin konutta öldüğünü fark etmemiş bile olabileceğini söylüyor.
BBC’ye konuşan uzmanlara göre Hackman, eşinin öldüğünü anlamışsa da çeşitli kafa karışıklığı ve yas aşamalarından geçmiş olabilir.
Daha sonra da Alzheimer nedeniyle harekete geçemeyecek kadar dikkati dağılmış veya bunalmış hissetmiş olma ihtimali de yüksek.
Yetkililer, 65 yaşındaki Betsy Arakawa’nın, Hackman’dan yedi gün önce, nadir görülen bir virüs nedeniyle öldüğünü kaydediyor.
Çift ve köpeklerinden biri, özel güvenlik görevlilerinin Santa Fe’deki konutlarını denetim edip, camdan cesetleri görmesiyle bulunmuştu.
Yetkililer başta ölümlerin “yeterince şüpheli” olduğunu söyleyip soruşturma başlatmıştı.
Çiftin cesetleri yeterlice bozulmuş bir halde bulundu.
Arakawa banyodaydı ve yanında saçılmış haplar vardı. Hackman ise mutfağın yanında bir baston ve güneş gözlükleriyle bulundu. Kafese kapalı köpeklerinden biri de ölmüştü.
Ancak polisin soruşturmasında kuşkulu bir durum olmadığı sonucuna varıldı.
Olay bunun yerine, vakitle beyin hücrelerine hasar verip, yok ederek hafıza ve öbür değerli akli melekeleri elden alan Alzheimer hastalığının çarpıcı gerçeklerine ışık tuttu.
“Bir döngünün içine girmiş gibiydi” diyen demans (bunama) bakımı konusunda tecrübeli Dr. Catherine V. Piersol BBC’ye Hackman’ın eşinin mevt acısını tekrar tekrar yaşamış olabileceğini vurguluyor.
Piersol, Hackman üzere ilerlemiş Alzheimer hastalarının içinde bulundukları anı yaşadıklarını geçmişe dönemediklerini yahut geleceğe bakıp, buna nazaran harekete geçemediklerini söylüyor.
Piersol, “Muhtemelen eşini uyandırmaya çalıştı ve başaramadı. Sonra da başka bir odadan gelen sesten, köpeklerin biri ya da başka bir şeyler yüzünden dikkatinin dağıldığını düşünüyorum” diyor.
Sonra da eşinin yerde yattığını yine fark etmiş ve “aynı şeyleri tekrar yaşamış olabileceğini” vurguluyor.
Gene Hackman’ın hayattaki son günlerini nasıl geçirdiğini kimse bilmezken, yetkililer ve bölgedeki adli tıp uzmanları, can sıkıcı olasılıkları tartışıyor.
New Mexico eyaletinin baş adli tıp uzmanı Dr. Heather Jarell, Arakawa’nın hantavirüs pulmoner sendromu (HPS) nedeniyle öldüğünü söyledi.
HPS enfekte kemirgenlerle temastan kaynaklanan bir teneffüs hastalığı. Hackman’ın da ağır bir kalp hastalığından öldüğü, ölümünde Alzheimer’ın da rol oynadığı kaydedildi.
Dr. Jarell, ilerlemiş Alzheimer nedeniyle Hackman’ın “büyük bir ihtimalle eşinin öldüğünün farkında olmadığını” vurguladı.
Hackman’ın otopsisinde, son günlerde yemek yemediği belirlendi ancak susuz kalma belirtisi yoktu.
Yetkililer, Hackman’ın eşinin ölümünden sonra kimseyle iletişim kurmadığını ve son günlerde kendi kendine bakıp bakamadığının belirlenemediğini belirtti.
Piersol, ilerlemiş Alzheimer hastalarının aydınlık ve karanlık gibi çevrelerindeki olguları anlayamadığını ve ne zaman uyumaları, ne zaman yemek yemeleri ve yıkanmaları gerektiğini belirlemelerinin zorlaştığını söylüyor.
UT Soutwestern Tıp Merkezi’nden hafıza ve bilişsellik uzmanı nörolog Dr. Brendan Kelley, Hackman’ın neden yardım istemek için telefon açamadığını Alzheimer hastalarının duygusal rahatsızlık ve bunu çözmek için harekete geçememek ortasında kaldığını söyleyerek açıklıyor.
“Bir insan kaygılı ya da korkmuş olabilir ama aynı zamanda birini aramak ya da gidip komşuyla konuşmak gibi sizin ya da benim bu kaygıyı gidermek için normalde yapacağımız şeyleri yapacak durumda olamayabilirler.”
Dr. Kelley de Alzheimer hastalarının acı ve hüzün üzere hisleri ve açlık ve susuzluk üzere fizikî gereksinimleri hissedebildiğini, lakin ne hissettiklerini anlamalarının daha sıkıntı olduğunu anlatıyor.
Kelley ayrıyeten, yemek yiyememiş olmasının baş karışıklığını ve ajite halini artırmış olabileceğini vurguluyor.
Çiftin mevti ve Hackman’ın eşinin ölümünden sonra evde bir hafta boyunca yaşamış olması, çiftin 20 yıldır kaldığı Santa Fe bölgesini şoke etti.
Uzun süredir Santa Fe’de yaşayan Jeffery Gomez, Hackman’ı farklı arabalarda, hep yüzünde bir gülümsemeyle gördüğünü anlatıyor.
Gomez’in eşi Linda da bir devir demans hastası annesine baktığını ve yaşananların kendi deneyimlerini canlandırdığını söylüyor ve “Yardım alıyor olsanız bile çok büyük bir yük” diyor.
“Gene ve eşinin mahremiyetlerine çok düşkün olduğunu biliyoruz. Belki de dışarıya karşı kocasına kalkan olmaya çalışıyordu. Fakat bunu tek başına yapmak omuzlanması zor bir yük.”
Demans hastalarına bakanlara takviye metotlarını araştıran davranış bilimci Dr. Laura N Gitlin de bunun bakıcılar ortasında sık görülen bir meseleye dönüştüğünü söylüyor.
“Nüfusun yaşlanmasıyla birlikte, ailedeki insan sayısı, çocuk ya da yakınlarda yaşayan akraba sayısı azalıyor” diyor.
Gitlin ayrıyeten, daha az bakıcı olduğunu ve sevdiklerinin bakımını kendi üstlenmek yerine bir bakımevine yatırmak üzere büyük karar almak zorunda kalan bireylere daha az dayanak verildiğini söz ediyor.
Jeffery Gomez ise bu kadar uzun mühlet boyunca çifti neden kimsenin denetim etmediğini anlayamadığını söylüyor ve “Bu kadar süre yalnız kalması çok üzücü” diyor.