Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın Yurt Dışı Müteahhitlik Sektörü Değerlendirmesi
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2024 yılını 28 milyar 600 milyon dolarlık proje büyüklüğüyle kapattığını ifade ederek, “Dünyadaki, özellikle batılı pazarlardaki ekonomik durgunluğa ve ticaretteki korumacılık eğilimlerine rağmen bu proje büyüklüğünün yakalanmasını büyük bir başarı olarak görüyoruz.” dedi. Bolat, Türkiye Müteahhitler Birliği’nde (TMB) düzenlenen “Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri 2024 Yılı Değerlendirmesi” toplantısına katıldı. Toplantıda konuşan Bolat, Türk müteahhit ve müşavirlerinin 2024 yılında dünyada “ay yıldızlı bayrağı” gururla dalgalandırmayı başardığını vurguladı.
Bolat, Türkiye’nin geçen yıl mal ihracatında 262 milyar dolarla Cumhuriyet rekoru kırdığını, ithalatın 344 milyar dolara, dış ticaret açığının ise 82,2 milyar dolara gerilediğini hatırlatarak, kesin veriler açıklandığında hizmetler ihracatının 2024 yılında 114 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini öngördüklerini bildirdi. Ayrıca, hizmetler ticaretinde net 61 milyar dolarlık fazla beklendiğini belirten Bolat, “Toplamda ülkemize 375 milyar dolar net döviz geliri sağladık. Cumhurbaşkanımız bize 2025 için 390 milyar dolarlık mal ve hizmet ihracatı hedefi çizdi, bunu hep birlikte başaracağız.” şeklinde konuştu.
Türk Müteahhitlerinin Başarısı
Türk müteahhitlerinin 1972 yılından bu yana 137 ülkede 12 bin 461 proje ve toplam 533 milyar 800 milyon dolarlık inşaat projesini başarıyla tamamladığını aktaran Bolat, “Yurt dışı müteahhitlik sektörümüz 2024 yılını 28 milyar 600 milyon dolar proje büyüklüğüyle kapattı. Bu büyüklüğün yakalanması, mevcut dünya ekonomik koşulları göz önüne alındığında büyük bir başarıdır.” dedi.
Kazanılan projelerin coğrafi dağılımına da dikkat çeken Bolat, bu bedelin yüzde 44,7’sinin Orta Doğu ve Körfez ülkelerindeki, yüzde 29,8’inin Afrika’daki, yüzde 13,2’sinin ise Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) bölgesindeki projelerden oluştuğunu bildirdi. Avrupa, Amerika ve Asya’nın ardından Balkanlar’da ciddi bir proje artışı yaşandığını belirten Bolat, Cezayir’in Türk müteahhitleri için önemli bir bölge olduğunu vurguladı. Ayrıca, Azerbaycan ve Özbekistan’da da önemli projelerin bulunduğunu ifade etti.
Bolat, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde ilk 10 büyük pazarda Suudi Arabistan’ın geçen yıl birinci sıraya yükseldiğini aktarırken, “Suudi Arabistan ile hem ticarete hem de müteahhitlikte çok büyük atağa kalktık. Birlikte büyük işler başaracağız.” değerlendirmesinde bulundu. Bu sıralamada Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Uganda, Gabon, Cezayir, Polonya, Romanya ve Kazakistan gibi ülkeler yer alıyor. Örneğin, Uganda’da demir yolu, Gabon ve Cezayir’de ise üstyapı ve konut projeleri Türk müteahhit firmaları tarafından gerçekleştirildi.
Teknik Müşavirlikteki Başarı
Bolat, Dubai’deki metro projesi ihalesinin bir Türk konsorsiyumu tarafından kazanılmasından mutluluk duyduklarını belirtti. Yurt dışı teknik müşavirlik sektöründeki başarıya da dikkat çekerek, sözlerine şöyle devam etti: “Teknik müşavirlik, katma değeri yüksek bir sektördür. Sektör, 2024 sonuna kadar 138 ülkede, 3 milyar 460 milyon dolar proje değeriyle yaklaşık 3 bin proje ihalesini kazandı. Dünyanın en büyük 225 teknik müşavirlik firması sıralamasında 2024’te 8 firmamız 250’nin içine girmiştir, ülke bazında 7’nci sıradayız.”
Bolat, Türk teknik müşavirlik firmalarının en önemli pazarlarının Romanya ve Suudi Arabistan olduğunu belirterek, “Geçen yıl en fazla proje listelenen ilk 10 ülke arasına Nepal ve Bangladeş girdi, geleneksel pazarlarımız da devam etti. Bangladeş’te hem Türk yatırımları hem Türk inşaat projeleri artıyor.” dedi.
Son olarak, Türk firmalarının bu projelerde görev alması için yürüttükleri çalışmalara dikkat çeken Bolat, “Suudi Arabistan’ın açıkladığı 2030 vizyonu çok büyük projeler ihtiva ediyor. Irak, Kalkınma Yolu Projesi’yle birlikte büyük bir kalkınma hamlesine girişiyor. Bunun yanında, barışın sağlanması halinde Rusya-Ukrayna pazarlarında da Türk müteahhitlerinin ve müşavirlerinin yapacağı çok işler var. Çünkü orada rüştümüzü ispatlamış durumdayız.” ifadelerini kullandı.
Türk Cumhuriyetleri ve yeni dönemiyle birlikte Suriye’nin de önemli pazarlar olduğunu aktaran Bolat, “Yeni Suriye’nin temelleri atılıyor. Ticarette ilişkilerimiz hız kazandı. Müteahhitlikte de onarım, restorasyonlar ve yeni projelerle Suriye, önümüzdeki 10 yıllık süre zarfında Türk müteahhitlerinin ve müşavirlerinin önemli rol oynayacakları bir ülke konumunda. Suriye yeniden imar edilirken, müteahhitlerimize ve müşavirlerimize çok önemli görevler düşecek.” şeklinde sözlerini tamamladı.