Nöbetçi Eczaneler
Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Türkiye ziyareti sırasında, başta Türkiye-Macaristan alakaları olmak üzere, Avrupa güvenlik mimarisinin tekrar şekillendirilmesi ve global sorunlara ait konuştu.
Ülkesinin, Türkiye’yi müttefik, dost ve stratejik olarak kabul ettiğini, iki ülkenin en kritik anlarda stratejik bir ilişki kurmayı başarabildiğini söyleyen Szijjarto, Türkiye olmadan Macaristan’ın güç güvenliğinden bahsetmenin imkansız olduğunu söyledi.
Szijjarto, “Türkiye’nin enerji tedariklerinin güvenliğini sağlamadaki son derece güvenilir rolü için çok minnettarız.” ifadesini kullanarak, 2024’te iki ülke arasındaki ticaret hacmi rekoru kırıldığını ve yıllık 6 milyar dolar ticaret hacmi hedefini gerçekleştirmeye daha da yaklaşıldığını belirtti.
Türkiye ve Macaristan’ın, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında barışı destekleyen uğraşları olduğuna dikkati çeken Szijjarto, “Son üç yıldır ateşkesi savunduk ve barış görüşmelerinin yapılmasını istedik. Şu anda ateşkesi savunanlar, uzun süredir bizi eleştiriyor ve ateşkesi yasaklı bir konu gibi ele alıyorlardı.” dedi.
Szijjarto, bundan ötürü iki ülkenin, bu duruşunu koruduğu için gurur duyabileceğini, gerçekçi ve sağduyuya dayalı bir dış siyaset stratejisi uygulayarak, karşılıklı hürmete dayalı bir yaklaşım sergilediğini tabir etti.
Türkiye ve Macaristan’ın her yıl belirlediği hedeflere ulaştığını belirten ve bunun önemine değinen Szijjarto, 2024’ün Türk-Macar Kültür Yılı olduğunu, iki halk ortasındaki benzerliklerin ve kültürel mirasın fark edilmesi açısından çok kıymetli bir yıl olduğunu anımsattı.
Bakan Szijjarto, 2024’te enerji işbirliği alanında önemli bir gelişme yaşandığını hatırlatarak, ilk Türk gazı sevkiyatının Macaristan’a ulaştığını hatırlattı.
Bu yıl da, iki ülke ortasında kutlanan “Türkiye-Macaristan Bilim ve İnovasyon Yılı” ile işbirliğinin çağdaş endüstrilerle genişletileceğini lisana getiren Szijjarto, güç alanında da çalışmaların olduğunu ve bu işbirliğinden duyduğu memnuniyeti tabir etti.
“Eğer ABD ve Rusya arasında bir anlaşma sağlanırsa, bu savaş sona erebilir”
Szijjarto, Rusya-Ukrayna savaşına ait, “Şu anda savaşın sona ereceği konusunda çok umutluyuz. Bu umut, son birkaç yıldır ABD ve Rusya arasındaki devam eden müzakerelere dayanıyor. Bizim çok net bir duruşumuz var, eğer ABD ve Rusya arasında bir anlaşma sağlanırsa, bu savaş sona erebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Anlaşmayı hedefleyen müzakerelerin başarılı olmasını umduğunu vurgulayan Szijjarto, “Ayrıca, Avrupa’nın bu barış sürecine engel teşkil etmeyen bir tutum sergilemesini bekliyoruz.” dedi.
Szijjarto, Macaristan’ın Orta Avrupa ülkesi olduğunu anımsatarak, Avrupa güvenlik mimarisine ilişkin şunları kaydetti:
“Dünyanın bölündüğünü hissetmenin ne demek olduğunu biliyoruz, bloklara ayrılmış bir dünyada olmanın ne demek olduğunu biliyoruz. Doğu’dan işgal edilip Batı tarafından ihmal edilmenin ne demek olduğunu biliyoruz. Yalnızca, bizi istemediğimiz bir bloğa yapay olarak dahil edilerek 40 yıl kaybetmenin ne demek olduğunu biliyoruz. Bu vakitlerin geri gelmesini istemiyoruz. Hayatımızdan öteki 40 yıl kaybedecek vaktimiz yok, bu yüzden birleşik bir Avrupa güvenlik mimarisi lehine savunma yapıyoruz. Şayet Avrupa halkı için sürdürülebilir ve uzun vadeli bir formda barışçıl ve inançlı bir hayattan bahsediyorsanız, o vakit ne Rusya’yı ne de Türkiye’yi bu tartışmaların dışında bırakabilirsiniz. Zira NATO’nun ikinci en büyük ordusuna sahip bir ülkeyi, dünyanın en büyük nükleer cephanelerinden birine sahip bir ülkeyi bu tartışmalara dahil etmezseniz, kıta için sürdürülebilir bir güvenlik mimarisi oluşturamayacaksınız.”
Szijjarto, bu nedenle, Türkiye’nin ve Rusya’nın bu yeni Avrupa güvenlik mimarisinin hazırlanmasına dahil edilmesinin Macaristan için net olduğunu söyledi.
“Türkiye bizim için çok önemli bir ortak”
Türkiye’nin Avrupa güvenlik mimarisindeki muhtemel rolüne ait konuşan Szijjarto, “Barış için mücadele söz konusu olduğunda Türkiye bizim için çok önemli bir ortak.” sözünü kullandı.
Szijjarto, Türkiye’nin ve Macaristan’ın son 3 yıldır bu duruşu çok düzgün bir biçimde memleketler arası arenada temsil ettiğini lisana getirerek, “Uluslararası platformlarda, Avrupa ve NATO gibi, çoğunlukla barış lehine konuşan ülkeler Macaristan ve Türkiye’ydi. Bu yüzden, barışı savunan bir ülkenin yeni güvenlik mimarisine dahil edilmesi çok önemli.” diye konuştu.
“ABD Başkanı Donald Trump, görevine başlamadan önce, Rusya-Ukrayna savaşı için başarılı bir arabuluculuk görevini üstlenen tek kişi Cumhurbaşkanı Erdoğan’dı. Herkes, Karadeniz Tahıl Anlaşması’nı hatırlıyor, bu kesinlikle Türk hükümetinin ve Cumhurbaşkanının başarısıydı.” diyen Szijjarto, bu yüzden Türkiye’nin arabuluculuk rolünün önemli olduğunun altını çizdi.
Szijjarto, “Avrupa’nın savunma kapasitesinin tekrar inşa edilmesi kelam konusu olduğunda, NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip bir ülkeyi dışarıda bırakmak nasıl mümkün olabilir?” ifadesini kullanarak, barışı koruma ve istikrarı sağlama konusunda Türkiye’nin değerli bir ülke olduğunu ve bunun kıymetlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
“Bölgeye barışı geri getirmek için ne yapmamız gerekiyorsa her zaman hazırız”
İsrail’in ateşkesi ihlal etmesine yönelik soruyu yanıtlayan Szijjarto, 7 Ekim 2023’ten bu yana bölgede yaşananların çok üzücü olduğunu belirtti.
Bakan Szijjarto, “Ateşkese devam etme yönündeki orijinal anlaşmanın sürdürülememiş olmasından büyük üzüntü duyuyoruz.” diyerek, bilhassa çatışmayla ilgisi olmayan ailelerin, çocukların yaşadığı acıları göz önünde bulundurarak, bölgede barışın bir an evvel sağlanmasını umduğunu söyledi.
Gazze’de yaşananların bölgedeki gerilimi tırmandırma riski taşıdığını ve Lübnan, Suriye ve diğer komşu bölgelerde neler olduğuna bakılması gerektiğini vurgulayan Szijjarto, şunları kaydetti:
“Biz Macarlar olarak, o bölgeye barışı geri getirmek için ne yapmamız gerekiyorsa her zaman hazırız. Ukrayna ve Ortadoğu’daki çatışmaların birbirine eklenmesinin tüm global güvenlik açısından önemli riskler doğurabileceğinden tasa ediyoruz.”
Netanyahu’nun, UCM’nin tutuklama kararına rağmen olası Macaristan ziyareti
Szijjarto, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) tutuklama kararına rağmen, nisanda Macaristan’ı ziyaret edeceği ve olası uluslararası tepkilere ilişkin soruya, “Dış siyasetlerde ne yaparsak yapalım, ekseriyetle her yerden sert yansılar alırız. Bu yeni bir şey değil ve şaşırtan da değil.” yanıtını verdi.
Macaristan’ın çok sayıda Yahudi vatandaşa ev sahipliği yaptığını hatırlatan Szijjarto, iki ülkenin iyi ilişkilere sahip olduğunu söyledi.
Szijjarto, UCM kararına ilişkin, “UCM, birçok başka memleketler arası kuruluş üzere, taraflılık, istikrar kuramama ve politikleşme üzere birebir zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Bu yüzden biz Macarlar, UCM ile olan bağlantımızı ve UCM faaliyetlerine katılımımızı tekrar gözden geçirmedik ve hükümetimiz bu husus hakkında yakında bir karar verecektir.” ifadelerini kullandı.