Şefkat ve kabul gerilimi azaltıyor!

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi, NP Etiler ve NP Feneryolu Tıp Merkezi, Türk Ruhsal Müracaat Rehberlik Derneği ve Müspet Psikoloji Enstitüsü paydaşlığında Üsküdar Üniversitesi tarafından bu yıl 7’ncisi gerçekleştirilen Milletlerarası Müspet Psikoloji Kongresi, bu alanda çalışmalar yürüten dünyaca tanınmış uzman isimleri ağırladı.

Doç. Dr. Thomas Field: “Öz-şefkat ve öz-kabul yaşam kalitesini artırıyor”

İki gün süren kongrenin bu yılki teması, “Nörobilim Temelli Pozitif Psikoloji” olarak belirlendi. Kongrede “Onur Konuğu” Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Thomas Field, çevrimiçi olarak “Sinirbilime Dayalı Bilişsel Davranış Terapisi Hakkında Kısa Başlangıç” konusunu ele aldı.

Bilişsel davranışçı terapinin (BDT) nörobilimsel temellerini olumlu psikoloji bakış açısıyla ele alan Doç. Dr. Thomas Field, öz-şefkat, kendini sevme ve öz-kabul üzere kavramların insan psikolojisindeki dönüştürücü gücüne dikkat çekti ve “Öz-şefkat ve öz-kabul yaşam kalitesini artırıyor” dedi.

Sunumunda, bilginin beyinde ve vücutta nasıl işlendiğini nörobilimsel bir bakış açısıyla aktaran Doç. Dr. Thomas Field, bu sürecin müspet psikolojiyle nasıl ahenk sağlayabileceğini örneklerle açıkladı. Bilişsel davranışçı terapinin temel yapı taşlarına değinen Doç. Dr. Thomas Field, kişinin çevresel gerilim yahut zorlukla karşılaştığında, bu durumu nasıl algıladığına dair geliştirdiği inançların, duygusal reaksiyonlarını ve davranışlarını direkt etkilediğini vurguladı.

“Pozitif ya da negatif inançlar, kişinin olaylara yüklediği anlamı ve buna karşı geliştirdiği davranışları belirler. Bu da öfke, utanç ya da bağımlılığa kadar uzanabilen sonuçlara neden olabilir” diyen Doç. Dr. Thomas Field, geleneksel BDT’nin şuurlu ve rasyonel kanıya odaklandığını ve bu süreçte prefrontal korteksin etkin rol oynadığını kaydederek, “Bilişsel terapide amaç, bireyin duruma ilişkin düşüncelerini sorgulaması ve gerekirse değiştirmesidir” diye ekledi.

Doç. Dr. Thomas Field: “İnsan, duygusal tepkileri üzerinde kontrol sahibidir”

ABD’li nörobilim uzmanı Doç. Dr. Thomas Field, duygusal regülasyonun nörobilimsel temellerine dikkat çekerek, bireylerin yaşadıkları olaylara verecekleri duygusal reaksiyonlar üzerinde tam denetime sahip olduklarını vurguladı. 

“İşinizi kaybetmek üzere olduğunuzu öğrendiğinizi düşünün. Bu durumda nasıl hissedeceğinizi ve nasıl tepki vereceğinizi siz belirlersiniz.” diyen Doç. Dr. Thomas Field, kişinin sadece kendi yansılarından sorumlu tutulabileceğini tabir etti.

Stresli bir durumla karşılaşıldığında, beynin birinci olarak tehdidi algılayacağını söz eden Doç. Dr. Thomas Field, “Nörobilim temelli BDT, bireyin otomatik tepkilerini ve temel inançlarını fark etmesini sağlayarak daha sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmesine olanak tanır.” dedi.

Otomatik reaksiyonlar, beynin alt yapılarında gerçekleşiyor

Doç. Dr. Thomas Field, stresli durumlarda bireylerin verdiği yansıların yalnızca şuurlu fikir süreçleriyle değil, beynin otomatik işleyişiyle de şekillendiğini belirterek, şöyle devam etti:

“Nörobilim temelli bilişsel davranışçı terapi (BDT) modeli, kişinin yaşadığı duygusal ve fizikî yansıların, birden fazla vakit farkındalık seviyesinin ötesinde geliştiğini ortaya koyuyor. Bir aile ferdiyle yaşanan kelamlı tartışmalarda, kişi fikirlerini net bir halde tabir etmekte zorlanabilir. Bu durum, beynin savunma sistemlerinin süratle devreye girmesiyle ilgilidir. Birebir, 10 metre önümüzde ansızın duran bir otomobil üzere. Çabucak frene basarız lakin bu yansıyı neden verdiğimizi düşünmeyiz. Bu cins otomatik reaksiyonlar, beynin alt yapılarında gerçekleşiyor. Lakin burada kıymetli bir nokta var; bu cins yansıları düşünmeden verdiğimiz için, kişinin hissettiği şeylerden sorumlu tutulması adil olmaz. Zira beyin otomatik bir hayatta kalma sistemini devreye sokuyor. Bilhassa çocuklarla yapılan terapilerde, ‘önce düşün, sonra hareket et’ yaklaşımı birtakım çocuklar için mümkün olmayabiliyor.” 

Farkındalık basamağı ve üstten aşağıya beyin süreci

Nörobilim temelli BDT modelinde, farkındalık kademesinde, bireyin vücudunda bir aktivasyon hissettiğini kaydeden Doç. Dr. Thomas Field, “Kalp atışı hızlanır, korku ya da öfke gibi duygular açığa çıkar. Bu bedensel tepkiler yukarıdan aşağıya beyin süreciyle, düşüncelerle şekillenir. Örneğin, trafikte ‘Bu kadar kötü sürücülerle karşılaştığım için daha dikkatli olmalıyım’ gibi bir düşünce hem rahatlama sağlar hem de olumlu sonuçlara yol açar. Aksi halde, daha fazla öfke ve stresle sonuçlanabilecek bir döngüye girilebilir.” sözünde bulundu.

Şefkat ve kabul, gerilimi azaltabilir

“Kendimize karşı daha şefkatli ve kabul temelli yaklaştığımızda, stresle baş etme becerilerimiz de artar” diyen Doç. Dr. Thomas Field, “Yaşanan durumları sadece tehdit olarak algılamak ve duyguları bastırmak, çaresizlik ve tükenmişlik gibi duygulara yol açabiliyor.” halinde konuştu.

Nörobilim temelli VDT yaklaşımıyla farkındalık geliştiriliyor

Psikolojik takviye süreçlerinde nörobilim temelli Vücut-Duygu-Tepki (VDT) yaklaşımının, danışanların bedensel farkındalıklarını artırarak anksiyete ile başa çıkmalarına katkı sağladığını anlatan Doç. Dr. Thomas Field, yalnızca bedensel yansıların değil, bu reaksiyonlara eşlik eden fikirlerin de tekrar yapılandırılması gerektiğine dikkat çekti. Doç. Dr. Thomas Field, “Bedenimize iyi bakmadığımızda uyku, beslenme ve egzersiz gibi temel ihtiyaçlarımızın karşılanmaması ve duygusal regülasyon zorlaştırabilir.” diyerek kelamlarını noktaladı. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı