Aralık 2023’te Sanayi Üretim Endeksi (SÜE), mevsim ve takvim etkilerinden arındırılarak aylık bazda %5,0 ve yıllık bazda ise %8,0 oranında bir artış göstermiştir. Bu durum, son dönemde imalat sanayine ilişkin anket göstergelerindeki olumlu görünümü de desteklemiştir.
Çeyreklik bazda değerlendirildiğinde ise, artış oranı %3,4 olarak kaydedilmiştir. Ancak, bu artış, ikinci ve üçüncü çeyrekte gerçekleşen birikimli daralmayı tam olarak telafi edememiştir. Aralık ayındaki ve son çeyrekteki artış, birkaç istisna dışında sektörlerin genelini etkilemiş olsa da, artış oranları sektörler arasında dengeli bir dağılım göstermemektedir.
- Özellikle aralık ayındaki artışın yaklaşık yarısı, diğer ulaşım araçları ve bilgisayar-elektronik, optik aletler sektörlerinden kaynaklanmaktadır.
- Çeyreklik büyümenin yaklaşık 1,3 puanı da diğer ulaşım araçları sektöründen gelmektedir.
Bu nedenle, aralık ayındaki güçlü hareket, ana eğilim açısından aynı derecede geçerli olmayabilir. Anket göstergeleri, sanayi üretimindeki son çeyrek iyileşmesinin iç talepteki toparlanmadan kaynaklandığını göstermektedir. Ancak, ocak ayında bu göstergelerde bir düzeltme hareketine yönelik işaretler de gözlemlenmektedir.
Bu durum, son çeyrekte talepteki canlanmanın, beklenen maliyet artışlarından kaçınmak amacıyla öne çekilmiş talebin de etkisiyle gerçekleşmiş olabileceğini düşündürmektedir. Dolayısıyla, gerek oynak kalemlerde olabilecek düzeltmeler gerekse ana eğilime dair sinyaller, 2025 yılı ilk çeyreğinde SÜE’de yeniden bir zayıflama olabileceğine işaret ediyor.
Dış talep görünümündeki zayıflama da SÜE üzerinde kısıtlayıcı bir etki yaratmaktadır. Aralık ayındaki bu güçlü görünümün ardından, tahmin (backcast) modellerimiz de son çeyrekte GSYİH yıllık büyümesi için daha yüksek değerler öngörmeye başlamıştır. Henüz tüm veriler tamamlanmamış olsa da mevcut veriler, son çeyrekte %3,0 ve üzerinde bir yıllık büyümenin mümkün olduğunu göstermektedir.
Bu yıllık büyümeye karşılık gelen çeyreklik büyümenin ise oldukça güçlü olacağı değerlendirilmektedir. Bu görünüm, 2024 son çeyreği için en son Enflasyon Raporunda öngörülen yatay seyreden çıktı açığı tahminlerinden daha güçlü bir talep görünümünü işaret etmektedir.
Kaynak: Akbank Ekonomik Araştırmalar