Nöbetçi Eczaneler
İstanbul Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Çocuk Gelişimi Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Zeynep Şimşek, 23 Nisan’da İstanbul’da meydana gelen sarsıntının akabinde bilhassa çocukların ve yetişkinlerin yaşadığı ruhsal tesirlerle ilgili kıymetli değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Şimşek, beklenmedik bir anda gerçekleşen sarsıntının, çocuklar ve yetişkinlerde ağır dehşet ve telaş üzere yansılara yol açtığını belirtti. “Bazılarımız sabaha kadar dışarıda bekledi, bazılarımız şehri terk etti, bazılarımız ise ne yapacağını bilemeden sessiz bir bekleyişe girdi” diyen Şimşek, bu tıp olayların akabinde kaygı, öfke, suçluluk, çaresizlik üzere duygusal; unutkanlık ve dikkat dağınıklığı üzere zihinsel, uyuyamama, mide ya da baş ağrısı üzere bedensel; konuşmaktan kaçınma, ani irkilme ya da şahıslar ortası çatışmalar üzere davranışsal yansıların görülebileceğini söz etti. Bu yansıların, gerilim hormonunun yükselmesine bağlı olarak gelişen doğal ve olağan reaksiyonlar olduğunu vurgulayan Şimşek, sarsıntının şiddeti, müddeti, kişinin yaşı, geçmiş tecrübeleri ve çevresel şartlar üzere birçok faktörün bu yansıların mühleti ve şiddetini etkileyebileceğine dikkat çekti.
“Önce yetişkin kendine iyi bakmalı”
Deprem sonrası, yetişkinlerin hem kendilerini hem de çocuklarını toparlamakta zorlanabileceklerini belirten Şimşek, “Bu nedenle önce kendi ruhsal ve bedensel sağlıklarını korumaya odaklanmaları önemlidir” dedi. Kolay nefes idmanlarının, kişiyi rahatlatan ve güç veren hudut sistemini harekete geçirdiğini ve bu sayede vücudun ve zihnin rahatladığını söyledi.
Çocukların beyin ön kısmı şimdi gelişimini tamamlamadığı için, bu süreçte yetişkin takviyesine gereksinim duyduklarını vurgulayan Şimşek, birtakım çocuklarda duygusal ve davranışsal gerilemeler görülebileceğini belirtti. “Alt ıslatma, yalnız yatamama, konuşmada zorluk gibi davranışlar ortaya çıkabilir. Bu durum geçicidir” diyerek aileleri kaygılandıracak bu belirtilerin doğal olduğunu tabir etti.
Çocukların temel muhtaçlıklarının karşılanmasının ve bu süreçte onlarla hareket edilmesinin kıymetine değinen Şimşek, çocuklara yaşlarına uygun oyunlar oynayarak takviye olunabileceğini söyledi. “Balon şişirip oynamak nefes egzersizi sağlar; top oynama, ip atlama gibi oyunlar fiziksel hareketi teşvik eder. Kuklalarla hikâye anlatmak, birlikte resim yapmak, tehlike avı oynayıp güvenli alan yaratmak çocukların duygularını ifade etmelerine yardımcı olur” diye belirtti.
“Rutinler güven duygusunu pekiştirir”
Çocukları küçük karar alma süreçlerine dahil etmenin ve günlük rutinler oluşturmanın itimat hissini artırdığını belirten Şimşek, “Kahvaltı, oyun, meyve saati gibi düzenler kaygıyı azaltır. Diğer çocuklarla vakit geçirmek, komşularla bir araya gelmek hem çocuklara hem ebeveynlere iyi gelir” formunda konuştu.
“Sevgi, sabır ve ilgi en güçlü ilaçlardır”
Uyku, beslenme, sevgi ve şefkatin bu periyotta hayati kıymette olduğunu söyleyen Prof. Dr. Şimşek, “Çocuğunuza sarılın, onun yanında olduğunuzu sözle ve davranışla hissettirin. Boyama, hamurla şekil yapma, öykü anlatma, spor gibi etkinliklerle duygularını ifade etmesine yardımcı olun” dedi.
Bebeklerde artan ağlama, daha sık kucağa alınma ve emme isteği üzere reaksiyonların de doğal olduğuna değinen Şimşek, deri temasının, dokunmanın, müzik söylemenin, kitap okumanın onları da ebeveynleri de rahatlatacağını vurguladı.
“Duygusal sorunlar da fiziksel hastalıklar gibi tedavi edilebilir”
Şimşek, ebeveynlerin çocuklarının davranışlarıyla başa çıkmakta zorlandıkları durumda uzman dayanağı almaktan çekinmemeleri gerektiğini vurgulayarak, “Duygusal sıkıntılar da fizikî hastalıklar üzere tanınabilir ve tedavi edilebilir durumlardır. Unutmayın, sevgi, sabır ve ilgi bu periyodun en güçlü ilaçlarıdır. Oyun çocukların lisanı, oyuncaklar ise sözleridir. Onları oyunla, sevgiyle, sabırla desteklemek çok değerlidir. Her kriz bir fırsattır. Tahminen bu dert ve kaygı, bizim aile toplantımızı yapıp, ne vakit, nerede, neyi, nasıl yapacağımızı belirlememize yardımcı olur. Evvelce hazırlık yapmak gerilimimizi hafifletip bizi sağlıklı kılar” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı