‘mış gibi’ Gülmek Bile Yetiyor!

Gülmenin ruh sıhhatini olumlu etkilediğini belirten uzmanlar, düzmece bir gülümsemenin bile beyni olumlu etkileyerek ruh halini güzelleştirdiğini söylüyor.

Gülmenin yalnızca eğlenceli bir reaksiyon değil, aynı vakitte öğrenilebilen bir marifet olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz Güven, gülmenin bulaşıcı tesirinin ardında ayna nöronlar ve empati sistemlerinin bulunduğunu söz etti. “Gülmek, stresle başa çıkmayı kolaylaştırır, ilişkileri güçlendirir ve içsel dengeyi destekler.” diyen İnanç, hayatın içinde mizaha yer açmanın önemini vurguladı.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz Güven, gülmenin ruh sıhhati üzerindeki olumlu tesirlerinden bahsetti.

Gülmek bulaşıcıdır…

‘Gülmek bulaşıcıdır’ sözünün güçlü bir ruhsal ve nörobilimsel temeli olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz Güven, “İnsan beyni, özellikle de ayna nöron sistemi, başkalarının duygularını ve davranışlarını algılayıp taklit etmeye yatkındır. Bu sayede birinin gülüşünü gördüğümüzde, beynimizde aynı kasları harekete geçiren bölgeler uyarılır ve biz de istemsizce gülümseyebilir ya da gülebiliriz.” dedi.

Bu sistemin, empati kurma becerimizin bir kesimi olduğunu aktaran İtimat, “Aynı vakitte gülmek, insanları birbirine yakınlaştıran ve küme içi sosyal bağları güçlendiren evrimsel bir fonksiyon taşır. Tehdit içermeyen, itimat verici bir irtibat hali olarak, küme içindeki ahengi artırır. Bu süreç, duygusal bulaşma yoluyla da işler. Tıpkı ağlamanın ya da esnemenin etraftaki insanlara yayılması üzere, gülme de emsal bir halde etrafa yayılarak ortak bir ruh hali yaratır. Ayrıca otomatik taklit davranışı da bu durumun temelindedir. Beynimiz diğerlerinin mimiklerini fark ettiğinde, bilinçdışı seviyede onları taklit etmeye eğilimlidir. Tüm bu nörobiyolojik ve toplumsal düzenekler bir ortaya geldiğinde, gülmenin neden bu kadar bulaşıcı olduğunu ve insan ilgilerinde neden bu kadar güçlü bir rol oynadığını anlamak mümkün olur.” açıklamasını yaptı.

Gülmek yalnızca bir reaksiyon değil, tıpkı vakitte öğrenilebilen bir beceri… 

Çocukların yetişkinlere kıyasla daha fazla güldüğünü ve yetişkinlikte bu doğal eğilimin kaybedildiğine değinen Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz Güven, “Çocuklar, dünyayı keşfetme sürecinde merak, oyun ve hayal gücüyle iç içe oldukları için günde yüzlerce kez gülebilirken, yetişkinler artan sorumluluklar, stres, toplumsal roller ve duygusal baskılar nedeniyle bu doğal eğilimi zamanla kaybeder.” dedi.

Yetişkinlikte gülmenin, ekseriyetle denetimli ve toplumsal bağlamlara alakalı hale geldiğini tabir eden İtimat, “Oysa çocuklar anın neşesini özgürce yaşarlar. Bu içsel neşeyi geri kazanmak için mizahı ve oyunu yaşamımıza daha bilinçli bir şekilde dahil etmek, küçük şeylerden keyif almayı yeniden öğrenmek, kendimize ve çevremize karşı daha esnek ve şefkatli olmak önemlidir. Çünkü gülmek sadece bir tepki değil, aynı zamanda ruhsal sağlığımızı destekleyen, öğrenilebilen bir beceridir.” halinde konuştu.

Sahte bir gülümseme bile ruhsal dengeyi muhafazada güçlü bir adım…

Sahte bir gülümsemenin bile beynin memnunlukla bağlantılı bölgelerini, bilhassa de dopamin ve serotonin gibi ‘iyi hissetme’ kimyasallarını etkileyen sistemleri harekete geçirebildiğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz Güven, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu duruma psikolojide ‘geri bildirim hipotezi’ denir. Yani yüz kaslarımızı gülümseme durumuna getirdiğimizde, beynimiz bu kas hareketini memnunlukla ilişkilendirerek, sahiden keyifli olmasak bile ruh halimizi olumlu istikamette etkileyebilir. Zorla da olsa gülümsemek, gerilim hormonlarını azaltabilir, kalp atış suratını dengeleyebilir ve vakitle içsel bir rahatlama sağlayabilir. Bu yüzden ‘mış gibi yapmak’ bazen düşündüğümüzden daha tesirli olabilir. Zira vücudumuzla verdiğimiz sinyaller, zihinsel ve duygusal durumumuzu şekillendirebilir. Bilhassa sıkıntı vakitlerde şuurlu olarak gülümsemeye çalışmak, ruhsal dengeyi muhafazada küçük fakat güçlü bir adım olabilir.”

İşte gülmenin reçetesi…

“Hayatı fazlasıyla ciddiye alan ancak gülmenin ruh sağlığına iyi geldiğine inanan kişilere, önce gülmenin sadece neşeli anlara değil, zorlayıcı duygularla başa çıkma sürecine de katkı sağladığını hatırlatmak gerekir.” diyen Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz Güven, sözlerini şöyle tamamladı:

“Gülmek gerilimi azaltır, tasayı yumuşatır, duygusal yükleri hafifletir ve hatta insan ilgilerini daha sıcak ve samimi hale getirir. Şahıslara teklifim, gülmeyi hafife alınacak bir şey değil, ruhsal dengeyi korumak için bir beceri gibi görmeleri olur. Şayet bir ‘gülme reçetesi’ yazacak olsaydım, içerisine her gün keyif aldıkları bir güldürü dizisinden bir kısım izlemeyi, mizah anlayışlarına hitap eden stand-up şovları ya da komik görüntüleri takip etmeyi, kendilerini güldüren bir arkadaşla haftalık görüşmeler planlamayı, gün içinde şuurlu olarak birkaç dakika aynaya bakıp gülümsemeyi, mizah içeren kitaplar yahut karikatürler okumayı, komik anıları not ettikleri bir ‘gülme günlüğü’ tutmayı ve vakit zaman gülme yogası yahut küme mizah atölyelerine katılmayı dahil ederdim.

Ayrıca, önemli bir hayatın içinde mizaha yer açmanın, insanın kendine de bir nefes aralığı yaratması manasına geldiğini vurgulamak isterim. Zira gülmek yalnızca cümbüş değil, birebir vakitte güçlü bir ruhsal savunma ve güzelleşme düzeneğidir.” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)