“Kolon Kanseri Genç Nüfusta da Belirgin Şekilde Artıyor”
Kolon kanseri bilhassa 50 yaş üstü şahıslarda sıklığı artan ve tüm kanserler ortasında üçüncü sırada yer alan önemli bir sorun. Her yıl dünyada yaklaşık 900 bin kişinin sinsi ilerleyen kolon kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğine işaret eden Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, sorunu çok daha önemli boyutlara getirecek bir noktaya dikkat çekti. Son yıllarda yapılan araştırmaların kolon kanseri olaylarının genç yetişkinler ortasında telaş verici bir biçimde arttığını gösterdiğini belirten Prof. Dr. Ergün, “Amerikan Kanser Derneği’nin (ACS) Mart 2024’te yayımladığı bir rapora göre, her beş yeni bağırsak kanseri vakasından biri 40’lı yaşların başında veya daha genç bireylerde teşhis edilmektedir.” Diye hatırlattı.
Kolon kanserinin dünyada en yaygın görülen üçüncü kanser çeşidi olduğunu hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, dünyada yaklaşık 900 bin kişinin bu hastalıktan hayatını kaybettiğini söyledi. İstatistiklere nazaran her iki cinsiyet için değerli bir sorun olan kolon kanserleri için 40 yaş altındaki şahıslarda görülme ivmesinin artmasının tabloyu çok daha önemli boyutlara taşıdığını tabir eden Prof. Dr. Ergün, gençlerdeki bu artışa neden olabilecek noktalara işaret etti.
GENÇLER RİSK ALTINDA
Amerikan Kanser Derneği’nin (ACS) Mart 2024’te yayımladığı rapordaki dataları aktaran Prof. Dr. Ergün, “Genellikle 50 yaş üstü kişilerde görülen kolorektal kanser, 40’lı, 30’lu hatta 20’li yaşlardaki kişileri de giderek daha fazla etkiliyor. Her beş yeni bağırsak kanseri vakasından biri 40’lı yaşların başında veya daha genç bireylerde teşhis edilmektedir. Bu durum, genç nüfus arasında kolon kanseri vakalarının belirgin bir şekilde arttığını göstermektedir.” Dedi
“AMERİKAN KANSER DERNEĞİ TARAMA YAŞINI 45’E DÜŞÜRMÜŞTÜ”
50 yaş altı erkeklerde kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedeni olmasının verdiği kaygıyla birlikte 2018 yılında Amerikan Kanser Derneğini harekete geçirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Ergün, 2018 yılında kolerektal tarama için önerilen yaş hududunu 45’e düşürdüğünü belirtti. Tertipli tarama, kolorektal kanserin erken teşhisi yahut önlenmesi için çok kıymetli bir araç olduğu için bu kararın alındığını anlatan Prof. Dr. Ergün, “Çünkü önceleri daha çok 50 yaş ve üzeri bireylerde görülen bu hastalık, artık 20’li ve 30’lu yaşlardaki kişilerde de sıkça teşhis ediliyor. Dolayısıyla farkındalığın çok daha erken yaşlarda başlaması ve gerekli önlemlerin alınması gerekiyor.” Dedi.
KIRMIZI BAYRAK KALDIRTACAK BELİRTİLER
2024 yılında Journal of the American Medical Association Mecmuasında yayınlanan ve 50 yaş altı yaklaşık 25 milyon kolorektal kanser hastasını kapsayan ve 81 çalışmayı inceleyen bilimsel incelemedeki dataları aktaran Prof. Dr. Meltem Ergün, “Erken başlangıçlı kalorektal kanserli hastalarda en sık görülen belirtinin dışkıda bâtın kan olduğu gösterilmiş. Bunun yanında karın ağrısı, kansızlık ve değişen bağırsak alışkanlıkları da yaygın şikayetler olarak belirlenmiş. Genel olarak ileri yaş kümelerinde görülen kolon kanseri belirtileri de benzeridir. Fakat erken yaşlarda bu sıkıntılar farklı sıhhat problemleriyle da karıştırılabiliyor. Tahminen akla gelmiyor. Yemekle ilgili bir duruma ya da yorgunluğa bağlanabiliyor. Bu durum da teşhiste gecikmelere yol açtığı için insanların mevzuyla ilgili farkındalığının artırılması çok değerli.” Diye konuştu.
KOLON KANSERİ GENÇLERDE NEDEN ARTIYOR?
Kolon kanseri olaylarının bilhassa, Z nesli, Y jenerasyonu ve X neslindeki bu artış eğiliminin neden kaynaklandığının tam olarak bilinmediğine işaret eden Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Gençlerdeki bu artışın nedenleri ortasında obezite, hareketsiz hayat üslubu, batı biçimi beslenme, çok şeker tüketimi ve çevresel faktörleri işaret etmektedir. Bilhassa yüksek ölçüde kırmızı et ve işlenmiş besin tüketimi, düşük lif alımı ve çok alkol kullanımı, kolon kanseri riskini artıran etkenler ortasında bulunmaktadır. Bu datalar ışığında, gençlerin kolon kanseri konusunda bilinçlenmesi ve erken teşhisin kıymetini kavraması hayati ehemmiyet taşımaktadır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, tertipli antrenman yapmak ve rutin sıhhat denetimlerini aksatmamak, kolon kanseri riskini azaltmada tesirli adımlar olacaktır. ”
TARAMALARA NE VAKİT BAŞLANMALI?
Kolon kanseri bilhassa erken evrelerde hiçbir belirti vermeden sinsi biçimde ilerlediğinin altını çizen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, “Özellikle polipler ve küçük tümörler bağırsaklarda belli büyüklüğe gelene kadar fark edilemeyebilir. Bu nedenle özellikle risk grubunda yer alan kişilerin herhangi bir şikâyeti olmasa da düzenli tarama testlerinden geçmesi çok önem taşır. Çünkü erken evrede yakalandığında kolon kanserinin tedavi şansı çok yüksektir.” Diye konuştu.
Kalın barsak kanseri olan hastaların birinci derecede yakınlarına hastalığın ortaya çıktığı yaştan 10 yıl evvel kolonoskopi taramalarına başlanması gerektiğini hatırlatan Prof. Dr. Ergün, “Mesela babası 45 yaşında kolon kanseri olan kişide taramalar (45-10=35) 35 yaşında başlamalıdır. Eğer kolonoskopide hiç polip lezyon vb saptanmazsa 10 yıl tekrar işlem gereği olmayacaktır.” Dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı