Kanserin Yaygınlığı ve Önemi
Kanser, dünya genelinde ve ülkemizde önemli bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Görülme sıklığı açısından ikinci sırada yer alırken, ölüm nedenleri arasında birinci sırayı alıyor. Her yıl yaklaşık 18 milyon yeni kanser vakası tespit edilirken, yaklaşık 9,6 milyon kişi kanser nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2030 yılında dünya genelinde 27 milyon yeni kanser vakası ve 17 milyon kansere bağlı ölüm gerçekleşeceğini öngörüyor. Ayrıca, kanserle yaşayan hasta sayısının 2030 yılında 75 milyona ulaşması bekleniyor. Özellikle 60 yaş ve üzerindeki bireylerde kanserin görülme sıklığı, son yıllarda 40’lı yaşlardan itibaren artış göstermektedir.
Genç yetişkinlerde görülen bu artışta genetik faktörlerin yanı sıra, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam tarzı, alkol ve sigara kullanımı, obezite, hava kirliliği, kimyasal maddelere maruziyet ve zararlı ultraviyole ışınları gibi etkenlerin büyük rol oynadığı belirtilmektedir.
Uzman Görüşü
Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Arıcan, kanserin ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almasına rağmen, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının ve düzenli sağlık kontrollerinin kanser riskini tamamen ortadan kaldırmasa da önemli ölçüde azaltabileceğine dikkat çekiyor. Prof. Dr. Arıcan, “Kanserden korunmada sigara içmemek, alkol tüketimini sınırlandırmak, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve tarama testlerini ihmal etmemek büyük önem taşır” diyor.
Kanserden Korunma İçin 12 Altın Kural
- Sigarayı hemen bırakın! Sigarada bulunan zararlı kimyasallar, akciğer kanseri başta olmak üzere en az 16 farklı kanserin gelişimine neden olabiliyor. Bilimsel çalışmalar, akciğer kanserinin %90’ının sigara ve tütün ürünlerine bağlı olarak geliştiğini göstermektedir. Ülkemizde son yıllarda sigaraya yönelik düzenlemeler ile iyileşme olsa da, sigara içmenin zararları hâlâ büyük bir sorun. Tütün ürünlerinden tamamen uzak durmak, kansere karşı en etkili koruma yöntemidir.
- Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin Sağlıklı bir diyet benimsemek, kanser riskini azaltabilir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve, tam tahıl ve sağlıklı yağlar içeren bir beslenme planı oluşturmak önemlidir. İşlenmiş etleri ve aşırı kırmızı et tüketimini sınırlamak da faydalı olacaktır.
- Haftada en az 150 dakika egzersiz yapın Orta şiddette egzersiz yapmak, kanser riskini önemli ölçüde azaltabilir. Egzersizin sürekliliği, obeziteyi önler, hormon seviyelerini kontrol altında tutar ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
- İdeal kilonuzu koruyun Obezite, bazı kanser türleri için önemli bir risk faktörüdür. Sağlıklı bir kiloda kalmak, kanser riskini azaltmada etkili olabilir.
- Alkol tüketimini sınırlayın Alkol, bazı kanser türlerinin gelişim riskini artırabilen bir faktördür. Hücrelerde genetik hasara yol açabilmesi ve bağışıklık sistemini zayıflatması, alkol tüketimini sınırlamanın önemini artırmaktadır.
- Tarama testlerinizi ihmal etmeyin Düzenli sağlık kontrolleri ve tarama testleri, kanserin erken teşhisi için kritik öneme sahiptir. Meme kanseri için mamografi, kolon kanseri ve rahim ağzı kanseri için tarama testlerini yaptırmak gereklidir.
- Çevresel toksinlere dikkat edin Çevresel toksinler, kanser gelişimine katkıda bulunabilir. Asbest, kurşun, cıva ve hava kirliliği gibi maddelerden kaçınmak önemlidir.
- Aşılarınızı mutlaka yaptırın Bazı kanser türleri virüsler tarafından tetiklenmektedir. HPV ve Hepatit B aşıları, bu tür kanserlerin önlenmesinde etkili olabilir.
- Güneşe çıkarken korunun Güneşin zararlı ultraviyole ışınları, cilt kanseri riskini artırabilir. Güneş koruyucu kremler kullanmak ve şapka takmak, cilt sağlığını korumada önemlidir.
- İşlenmiş, tuzlu ve aşırı pişirilmiş besinler tüketmeyin Kanserden korunmak için işlenmiş etler, aşırı tuzlu gıdalar ve sıcak içeceklerden kaçınmak gerekir.
- Genetik faktörler ve aile geçmişinizi sorgulayın Ailenizde kanser öyküsü varsa, genetik testler ve tarama testleri konusunda doktorunuzdan bilgi almanız faydalı olacaktır.
- Aşırı stresten kaçının Kronik stres, bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Stres yönetimi teknikleri, meditasyon ve gevşeme yöntemleri uygulamak kanser riskini azaltmada yardımcı olabilir.
Bu öneriler, kanserden korunmak için önemli adımlar atmanızı sağlayacaktır. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak ve risk faktörlerini minimize etmek, kanser riskini önemli ölçüde azaltabilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı