İskoçya’da Depozito İade Sistemi ve Yerel Temizlik Mücadelesi

Yerel Halkın Temizlik Mücadelesi

Yerel halk, kıyıya vuran atıkları temizleme konusunda büyük zorluklarla karşılaşıyor. Denizin getirdiği atıklar, deniz yosunlarıyla karışarak çevre kirliliğini artırıyor. Özellikle tarımda kullanılan yosunların artık değerlendirilememesi, bu sorunun derinleşmesine sebep oluyor. Çevre aktivistleri, bu tür sorunların köklü bir şekilde çözülmesinin tek yolunun, atıkların suya karışmasını engellemek olduğunu vurguluyor.

Depozito İade Sistemi Neden Ertelendi?

İskoçya’da, şişe ve kutular için planlanan depozito iade sistemi, iş dünyasının cam şişelerin programa dahil edilmesine itiraz etmesi nedeniyle 2023 yılına ertelendi. Birleşik Krallık hükümeti, İskoçya’nın bağımsız bir sistem geliştirmesine onay verdi ancak cam şişelerin bu sistemden çıkarılmasını şart koştu. Bu durum üzerine İskoç hükümeti, planı 2027 yılına kadar ertelemek zorunda kaldı.

Galler’de Farklı Bir Yaklaşım

Bu süreçte, Galler hükümeti bağımsız bir sistem kurarak cam şişelerini de kapsayan bir depozito iade sistemi oluşturdu. Bu durum, Galler’deki çevre bilincinin artmasına katkı sağladı.

İrlanda’da Başarıyla Uygulanan Sistem

İrlanda’da bir yıl önce devreye alınan benzer bir sistem, büyük bir başarı elde etti ve şu ana kadar yaklaşık 1 milyar içecek kabı toplandı. Tüketiciler, plastik şişe veya kutu başına 15 cent depozito ödüyor ve bunu geri alabiliyor. İlk başta bazı perakendeciler sistemi eleştirse de, zamanla bu sistemin mağaza trafiğini artırdığı ifade ediliyor. Sahil temizliği yapan kuruluşlar, bu sistemin atık miktarını büyük ölçüde azalttığını belirtiyor. Yedi yıl önce, kilometre başına ortalama 60 plastik şişe bulunurken, bu oran günümüzde sadece 8’e düşmüş durumda.

Çevreciler Gecikmeyi İstemiyor

İskoçya’daki çevre örgütleri, depozito iade sisteminin 2027’den daha fazla ertelenmemesi gerektiğini vurguluyor. Deniz Koruma Derneği’nden (MCS) Kirsty Crawford, “Her gelgit yeni çöp getiriyor. Depozito sistemi bu kirliliği azaltabilir” diyerek sistemin önemine dikkat çekiyor.

Geri Dönüşüm Oranları ve Hedefler

İskoçya’da geri dönüşüm oranları son on yılda neredeyse sabit kaldı. 2014 yılında yüzde 42,9 olan geri dönüşüm oranı, 2023 yılı itibarıyla yüzde 43,5’e yükseldi. Hükümet, depozito sisteminin devreye girmesiyle birlikte geri dönüşüm oranını yüzde 90’a çıkarmayı hedefliyor. Ayrıca, İskoçya, İngiltere ve Kuzey İrlanda’daki sistemi yönetecek firmalar için başvuru sürecini tamamladı ve hükümet, bu sistemin 2027 yılına kadar uygulanacağına dair taahhütte bulundu.

KAYNAK: TRT HABER