İDDK’dan dış kaynaktan temin subaylara ait değerli karar

İDDK, nasıp yılı ile neşet yılı kavramlarının birbirinden farklı olması, davacıların nasıp tarihlerinin emsallerinin nasıp tarihi temel alınarak düzeltilmiş olması ve sicillerinin birinci dört sayısının fiilen subay olarak atandıkları yılı tabir etmesi karşısında, hukuken ve fiilen mümkün olmayan sicil yılının değiştirilmesi talebinin reddi süreçlerinde hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna vardı.

İDDK şu değerlendirmede bulundu

Sicil numarası mezun olan her subayın, sistematik bir halde atama onayının imzalandığı yıl ile başlayıp, kendi devrindeki (sınav başarısı, disiplin, ödül vb. kriterlere göre belirlenen) sıra numarası ve bağlı olduğu kuvvet dikkate alınarak belirlenmektedir.

Bu sistematiğe nazaran, örneğin sicil numarası 2021-0014 olan bir subayın emsallerinin sicil numarası -2018’de atandıkları için- 2018 ile başlıyor ise; 2018-0014 sicil numarasının dolu olduğu ve bu bireye verilmesinin mümkün olmadığı tartışmasızdır.

Davacıların sicillerinin emsalleri üzere belirlenebilmesi için birebir periyotta mezun olan subay adaylarının mezuniyet notlarına, disiplin, ödül vb. durumlara nazaran yine sıralanmasının gerektiği, yani davacının sicilinde değişiklik yapılabilmesi için tıpkı devirde mezun olan subay adaylarının sicillerinde de değişiklik yapılmasının gerekeceği, bunun ise hukuken ve fiilen mümkün olmadığı sonucuna varılmaktadır.

926 sayılı Kanun kararlarına nazaran, rütbe terfi ve kıdem sıralamalarında, nasıp tarihi ile rütbenin başlama tarihlerinin temel alınmış olması ve sicil yılının ise fiili olarak vazifeye başlama tarihini gösteren bir gösterge olması karşısında, davacıların sicillerinin birinci dört sayısının atandıkları yıl olarak belirlenmesinde hukuka terslik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte, karşıtlığın giderilmesine mevzu uyuşmazlıkların davacılarının neşet yılları fiiliyatta misyona başladıkları yılı yansıtmakla birlikte, yargı kararları sonucunda nasıp tarihleri emsalleri ile birebir tarihe götürülmüş olduğundan, bu şahısların statüye giriş yılını tabir eden neşet yılı ile nasıp yılları birbirinden farklı olacaktır. Bu durumda, muhtemel mağduriyetlerin önlenmesi açısından, hakkaniyet gereği, yönetimin davacılar hakkında süreç tesis ederken bu bireylerin neşet yıllarını değil nasıp tarihlerini temel alması gerektiğine kuşku bulunmamaktadır.

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ

KURULU

Esas No: 2025/5

Karar No: 2025/2

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:

İncelemeye husus müracaatta giderilmesi istenen karşıtlık, subay adayı olarak eğitim almakta iken, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle adaylıklarına son verilenlerin yargı kararı üzerine tekrar eğitime alınmaları ve subay olarak atanmaları üzerine, “sicil numaralarının” atama onaylarının Milli Savunma Bakanı tarafından imzalandığı tarih olan yıl ile mi yoksa, haklarında son verme süreci bulunmayan, emsallerinin subay olarak atandıkları yıl ile mi başlaması gerektiği konusundan kaynaklamaktadır.

Kural olarak, subayların sicil numarasının birinci dört sayısı Ulusal Savunma Bakanının nasıp kararını imzaladığı yılı söz etmektedir. Davacıların sicil numaraları da yargı kararı üzerine adaylığa iade edildikten sonra aldıkları eğitim ve akabinde girdikleri imtihan sonucunda başarılı olmaları üzerine, atamalarının yapıldığı yıl ile başlamaktadır (Örneğin 2022-00..) ve buna “neşet yılı” denmektedir.

Yukarıda yer verilen 926 sayılı Kanun kararlarına nazaran, rütbe terfilerinde, subayların ve astsubayların birinci subaylığa yahut astsubaylığa başlama ve bekleme müddetlerinin temel alınacağı, naspın, birinci subaylığa, astsubaylığa ve bir rütbeden sonraki rütbeye terfide yeni rütbenin olağan bekleme müddetinin başlama tarihi olduğu; kıdemin, aşikâr bir rütbeye nasıp tarihinden itibaren o rütbede hizmet müddetleri yahut birebir nasıplılar ortasında yeterlik bakımından üstünlük sırası olduğu, kazai, idari yahut sıhhi zorunluluklar nedeniyle harp okullarını 30 Ağustos’tan sonra bitirenlerin, bitirdikleri ayın sonundan geçerli olarak teğmenliğe nasbedilecekleri, bunların nasıplarının emsalleri tarihine götürüleceği, tıpkı günde subaylığa nasbedilenler ortasında kıdem sırasının, harp okullarında fakülte yahut yüksek okullarda kazanılan not ortalamalarına nazaran tespit edileceği ve bunların kendi ortalarında sıralanacakları, birebir rütbe ve nasıplılar ortasında kıdem sırasının, her yıl tespit edilen yeterlik derecesine nazaran saptanacağı, tıpkı rütbe ve tıpkı nasıplı olup değişik kaynaklardan yetiştiğinden yeterlik derecesi kıyaslanamayan subaylar ortasındaki kıdem sırasının Kanun’un 37. hususunda ayrıntılı olarak düzenlendiği, gibisi düzenlemelerin Subay Sicil Yönetmeliğinde de yer aldığı anlaşılmakta olup, rütbe terfi ve kıdem sıralamasında, nasıp tarihi ile rütbenin başlama tarihlerinin temel alındığı görülmektedir.

Sicil numarası ise mezun olan her subayın, sistematik bir halde atama onayının imzalandığı yıl ile başlayıp, kendi periyodundaki (sınav başarısı, disiplin, ödül vb. kriterlere göre belirlenen) sıra numarası ve bağlı olduğu kuvvet dikkate alınarak belirlenmektedir.

Bu sistematiğe nazaran, örneğin sicil numarası 2021-0014 olan bir subayın emsallerinin sicil numarası -2018’de atandıkları için- 2018 ile başlıyor ise; 2018-0014 sicil numarasının dolu olduğu ve bu şahsa verilmesinin mümkün olmadığı tartışmasızdır. Davacıların sicillerinin emsalleri üzere belirlenebilmesi için birebir devirde mezun olan subay adaylarının mezuniyet notlarına, disiplin, ödül vb. durumlara nazaran tekrar sıralanmasının gerektiği, yani davacının sicilinde değişiklik yapılabilmesi için tıpkı periyotta mezun olan subay adaylarının sicillerinde de değişiklik yapılmasının gerekeceği, bunun ise hukuken ve fiilen mümkün olmadığı sonucuna varılmaktadır.

926 sayılı Kanun kararlarına nazaran, rütbe terfi ve kıdem sıralamalarında, nasıp tarihi ile rütbenin başlama tarihlerinin temel alınmış olması ve sicil yılının ise fiili olarak vazifeye başlama tarihini gösteren bir gösterge olması karşısında, davacıların sicillerinin birinci dört sayısının atandıkları yıl olarak belirlenmesinde hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte, tersliğin giderilmesine mevzu uyuşmazlıkların davacılarının neşet yılları fiiliyatta vazifeye başladıkları yılı yansıtmakla birlikte, yargı kararları sonucunda nasıp tarihleri emsalleri ile birebir tarihe götürülmüş olduğundan, bu bireylerin statüye giriş yılını söz eden neşet yılı ile nasıp yılları birbirinden farklı olacaktır. Bu durumda, muhtemel mağduriyetlerin önlenmesi açısından, hakkaniyet gereği, yönetimin davacılar hakkında süreç tesis ederken bu şahısların neşet yıllarını değil nasıp tarihlerini temel alması gerektiğine kuşku bulunmamaktadır.

Bu durumda, nasıp yılı ile neşet yılı kavramlarının birbirinden farklı olması, davacıların nasıp tarihlerinin emsallerinin nasıp tarihi temel alınarak düzeltilmiş olması ve sicillerinin birinci dört sayısının fiilen subay olarak atandıkları yılı tabir etmesi karşısında, hukuken ve fiilen mümkün olmayan sicil yılının değiştirilmesi talebinin reddi süreçlerinde hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.

III-SONUÇ:

Açıklanan nedenlerle; Bölge Yönetim Mahkemesi kararları ortasındaki karşıtlığın, “davanın reddi” yolundaki kararlar doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 22/01/2025 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.