Akademik İşçi Hakkında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B Hususu Kararının Uygulanması

2914 sayılı Yükseköğretim İşçi Kanununun “Öğretim elemanlarının sınıflandırılması” başlıklı 3 üncü hususunda,

“Bu Kanuna tabi öğretim elemanlarının sınıfları ile başlangıç dereceleri aşağıda gösterilmiştir.

A) Öğretim üyeleri sınıfı: Bu sınıf; profesörler, doçentler ve doktor öğretim üyelerinden oluşur. a) Profesörler, profesör kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren birinci derecenin, b) Doçentler, doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren üçüncü derecenin, c) Doktor öğretim üyeleri, doktor öğretim üyesi takımına atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren beşinci derecenin, birinci kademe aylığını alırlar. Üstteki (a), (b) ve (c) bentlerine nazaran üst dereceye atananlar, bu dereceleri kazanılmış hak olarak aldıktan sonra geçirecekleri her yıl için bir kademe ilerlemesinden yararlanırlar.

B) Öğretim vazifelileri sınıfı: Bu sınıf, öğretim görevlilerinden oluşur.

C) Araştırma vazifelileri sınıfı: Bu sınıf, araştırma görevlilerinden oluşur.

Öğretim vazifelileri ve araştırma vazifelilerinin giriş dereceleri (657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler”i ile getirilen kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleri hariç) Devlet Memurları Kanunu kararları uyarınca tahsil niteliğine ve müddetine nazaran tespit edilecek kazanılmış hak aylık derece ve kademelerine iki derece eklenmek suretiyle belirlenir.” Hükmü,

“Öğretim elemanlarının misyon aylıkları” başlıklı 4 üncü maddesinde “Öğretim elemanlarının bu Kanunun 3 üncü hususuna nazaran tespit edilen misyon aylıkları kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık ödemelerine temel tutulur ve bu Kanun kapsamından çıkmaları halinde dikkate alınmaz. Öğretim üyelerinden 3 üncü hususun (A) bendinde gösterilen takımlara atandıkları tarihte kazanılmış hak aylık dereceleri unvanları için öngörülen giriş derecelerinin üzerinde olanlar ile bu takımlara derece yükselmesi suretiyle ulaşanlar hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 161 inci unsuru uygulanır ve kazanılmış hak aylıkları başlangıç derecelerinin ileri kademelerine gelenlerin aylıkları, bu kademeler üzerinden ödenir.

Bunların başarılı geçen hizmet müddetleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle kıymetlendirilir.” hükmü, “Derece yükseltilmesi” başlıklı 7 nci maddesinde “Öğretim elemanları; a) Yükselebilecekleri derecede birebir unvanla boş bir takımın bulunması, b) Derecesi içinde en az üç yıl bulunmuş ve bu derecenin üçüncü kademe aylığını bir yıl fiilen almış olmaları, c) Bu mühlet içinde olumlu sicil almış bulunmaları, Kuralıyla bir üst dereceye yükseltilebilirler.” hükmü, “Kademe ilerlemesi” başlıklı 8 inci maddesinde; “Öğretim elemanlarının kademe ilerlemesi, bulundukları kademede en az bir yıl çalışmış ve olumlu sicil almış olmalarına ve birebir derecede derlenebilecek bir kademenin bulunmasına bağlıdır. Kademe ilerlemesi, ilgililerin hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere yapılır.” hükmü, “Uygulanacak öbür kanun hükümleri” başlıklı 20 nci maddesinde ise, “Bu Kanunda karar bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kararları uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, Danıştay 8. Dairesinin 09/02/2005 tarihli ve E.2004/1141. K:2005/552 sayılı Kararında “2914 saydı Yasanın yardımcı doçentlerin de ortalarında bulunduğu öğretim elemanlarının derece yükselmesini de düzenleyen özel Yasa kararında olduğu açık olup, davacının öncelikli olarak tabi olduğu Yasa 2914 sayılı Yasadır. Bu Yasanın 3. ve 7. hususlarında de yardımcı doçent, doçent ve profesör kadroları için kadro dereceleri farklı ayrı gösterilmiş, derece yükselmelerinin ne formda olacağı açıklanmış, unvanlı takımların başlangıç derecesi (bir üst unvanın alt sınırı şeklinde ) açıkça düzenlenmiş ve unvana bağlı takımın değişmemesi halinde kademe ilerlemesi imkanı da getirilmiştir. Artık “Kanunda hüküm bulunmayan bir hal”den kelam edilmesi mümkün olmadığından 657 sayılı Yasa kararlarının kıyasen uygulanmasının kelam konusu olamayacağı” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen karar ve açıklamalar çerçevesinde, (Mülga) Devlet İşçi Başkanlığının 26/12/2016-7545 sayılı görüşleri kapsamında, öğretim elemanlarının başlangıç derecelerinin 2914 sayılı Yüksek Öğretim İşçi Kanununun 3 üncü unsurunda farklı başka gösterilmesi, derece yükselmesinin ve kademe ilerlemesinin ne halde olacağının ise mezkur Kanunun 7 nci ve 8 inci hususlarında açıklanması sebebiyle; mezkur Kanunun 20 nci unsuruna istinaden 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B kararının uygulanmasının mümkün bulunmadığı mütalaa edilmiştir.