Nöbetçi Eczaneler
Kuş gribi ile uğraş eden ABD, öteki bir salgının pençesinde…
ABD’nin Kansas eyaletinde Ocak 2024’te başlayan tüberküloz (TB) salgını, Mart 2025 prestijiyle artış göstermeye devam ediyor.
Şu ana kadar 147 şahsa TB teşhisi konulurken, 67 kişi hastalığı etkin olarak geçiriyor.
2 KİŞİ ÖLDÜ
Geriye kalan 80 kişi ise semptom göstermeyen lakin enfeksiyon taşıyan bireylerden oluşuyor.
Salgın nedeniyle şu ana kadar iki kişi hayatını kaybetti.
“TÜKENİŞ HASTALIĞI”
Tüberküloz, dünya genelinde COVID-19 dışında en çok mevte neden olan bulaşıcı hastalık. Hastalığın geçmişi binlerce yıl öncesine dayanıyor; MÖ 410-400 yıllarında Hipokrat tarafından tanımlanmış ve “tükeniş hastalığı” olarak isimlendirilmişti.
19. yüzyıla kadar ölümcül bir hastalık olan TB, 1882’de Alman bilim insanı Robert Koch tarafından keşfedilen bakterisi sayesinde daha âlâ anlaşılmaya başlandı. Tedavi edilmediğinde hastaların yarısını öldürebilen bu hastalık, antibiyotiklerle tedavi edildiğinde mevt oranını yüzde 12’ye düşürebiliyor.
TÜBERKÜLOZ NASIL YAYILIYOR
TB, hasta şahısların öksürmesi, konuşması yahut hatta nefes almasıyla havaya yayılan küçük enfekte damlacıklar aracılığıyla bulaşıyor.
Nadir durumlarda pastörize edilmemiş süt eserleriyle yahut kemik grefti üzere tıbbi süreçlerle de bulaşma riski bulunuyor.
Kansas’taki salgının kesin kaynağı şimdi belirlenemese de düşük gelirli bölgelerde yayılımın daha yüksek olduğu belirtiliyor.
KOVİD SALGINIYLA OLAYLAR ARTTI
Bilim beşerlerine nazaran COVID-19 pandemisi, tüberküloz hadiselerinin global çapta tekrar artmasına neden oldu.
2020-2023 yılları ortasında TB olayları yzüde 4,6 oranında artarken, ABD’de 2022-2023 yılları ortasında yüzde 15’lik bir yükseliş yaşandı.
Pandemi sürecinde hastaların sıhhat merkezlerine erişiminin kısıtlanması, erken teşhisin gecikmesine ve tedavilerin aksamasına yol açtı. Ayrıyeten tüberküloz ilaçlarındaki tedarik zahmetleri da bu artışın nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
BAKTERİLER İLAÇLARA KARŞI DİRENÇ KAZANDI
Tüberkülozun kesin tedavisi, çoklu antibiyotik kombinasyonlarıyla en az altı ay süren bir tedavi gerektiriyor. 1940’larda geliştirilen birinci antibiyotik olan streptomisin, kısa müddette bakterinin direnç kazanması nedeniyle yetersiz kaldı.
Günümüzde kullanılan iki yahut dört antibiyotikli kombinasyon tedavisi hem faal hem de bilinmeyen TB enfeksiyonlarını tedavi etmek için uygulanıyor. Lakin tedavi sürecindeki aksamalar, çoklu ilaç direncine yol açarak hastalığın daha güç tedavi edilmesine neden olabiliyor.