Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Verileri Üzerine Değerlendirme
TCMB’nin yayımladığı verilere göre, Kasım ayında finansal kesim dışındaki işletmelerin döviz varlıkları, bir önceki aya kıyasla 4 milyar 942 milyon dolar azalmışken, yükümlülükleri ise yalnızca 181 milyon dolar artış göstermiştir. Bu durum, söz konusu firmaların net döviz pozisyonu açığını 5 milyar 123 milyon dolar artırarak, toplamda 132 milyar 798 milyon dolara yükseltmiştir.
Varlık dağılımı incelendiğinde, yurt içi bankalardaki mevduat, ihracat alacakları ve menkul kıymetler sırasıyla 4 milyar 623 milyon dolar, 775 milyon dolar ve 83 milyon dolar azalma göstermiştir. Öte yandan, yurt dışına doğrudan yapılan sermaye yatırımları ise 540 milyon dolar artış kaydetmiştir.
Yükümlülük dağılımında ise, Kasım ayında yurt içinden sağlanan nakdi kredilerin 1 milyar 955 milyon dolar artarken, yurt dışından sağlanan nakdi krediler ve ithalat borçları sırasıyla 1 milyar 582 milyon dolar ve 192 milyon dolar düşüş göstermiştir. Yükümlülüklerin vade yapısına baktığımızda, Kasım 2024 döneminde yurt içinden sağlanan kısa vadeli kredilerin Ekim 2024 dönemine göre 631 milyon dolar, uzun vadeli olanlarının ise 1 milyar 324 milyon dolar arttığı gözlemlenmiştir.
Yurt dışından sağlanan kredilerde ise kısa vadeli olanlarda 1 milyar 648 milyon dolar, uzun vadeli kredilerde ise 127 milyon dolar azalma yaşanmıştır. Kasım 2024 dönemine ait kısa vadeli varlıklar toplamda 133 milyar 756 milyon dolar olarak kaydedilirken, kısa vadeli yükümlülükler 109 milyar 294 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası ise kasım ayında, bir önceki aya göre 4 milyar 465 milyon dolar azalarak 24 milyar 461 milyon dolara gerilemiştir. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı ise %37 olarak tespit edilmiştir.