Pertek Kalesi: Tarihin Derinliklerinden Gün Yüzüne Çıkan Kalıntılar

Pertek Kalesi: Tarihin Suyun Derinliklerinde Saklı Kalıntıları

Milattan önce 8’inci yüzyılda Urartular tarafından inşa edilen Pertek Kalesi, Murat Nehri’nin kıyısında, yüksek bir tepe üzerinde konumlanmaktadır. 1974 yılında Keban Barajı’nın inşasıyla birlikte su altında kalması, kalenin adeta bir adaya dönüşmesine neden olmuştur. Pertek ilçesinin en önemli tarihi ve turistik simgelerinden biri olan bu kale, sadece Urartular değil, aynı zamanda Persler, Helenler, Romalılar, Selçuklular ve Mengücekliler gibi birçok medeniyete de ev sahipliği yapmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde restorasyona tabi tutulan bu 2 bin 800 yıllık kale, iki iç içe geçmiş surdan oluşmakta olup, bu surlar arasında çeşitli yapı kalıntıları barındırmaktadır.

Kalenin güney cephesinde yer alan yontma taşların arasına yerleştirilmiş olan kırmızı sert tuğlalar ve mavi çiniler, sarnıç ve diğer yapılarla birlikte tarihi dokusunu gözler önüne sermektedir. Pertek Kalesi, stratejik konumu sayesinde Elazığ’daki Harput Kalesi ve yine Pertek ilçesinde bulunan Sağman Kalesi ile görüş mesafesindedir. Elazığ’dan Tunceli’ye seyahat edenler, kalenin muhteşem manzarasıyla fotoğraf çekmenin keyfini yaşarken, kaleyi ziyaret etmek isteyenler ise feribot iskelesindeki gezi teknelerini kullanarak bu tarihi yapıya ulaşmaktadırlar.

Tarihi Kaleye Yönelik Çeşitli Projeler

Pertek Kalesi’nin turizme kazandırılması amacıyla, Tunceli Valiliği’nin destekleriyle Pertek Kaymakamlığı tarafından çeşitli projeler hayata geçirilmektedir. Son dönemde bu projelere hız verilmiş ve bölgenin cazibe merkezi haline gelmesi hedeflenmiştir. Kale çevresinde restoran ve kafe inşaatları büyük bir hızla ilerlemektedir.

Kuraklık Nizamiye’yi Ortaya Çıkardı

Keban Baraj Gölü’nün mavi sularının ortasında yer alan Pertek Kalesi’nin yamacındaki nizamiye, bu yıl yaşanan kuraklık nedeniyle baraj su seviyesinin düşmesiyle gün yüzüne çıkmıştır. Taşlarla inşa edilmiş olan bu nizamiye, askerler ve kaleye gelen ziyaretçilerin kontrol noktası olarak, aynı zamanda tarım arazilerinin gözetleme kulesi işlevi görmüştür. Yerel halk, Keban Barajı’nın kurulmasından bu yana nizamiye yapısının sadece iki kez ortaya çıktığını belirtmektedir.

Kuraklık ve Tarihi Kalıntılar

Kentte yaşanan kuraklık nedeniyle baraj sularının çekildiğini ifade eden Kağan Tunç, “Pertek Kalesi, geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve onların izlerini taşımaktadır. Kalede bu medeniyetlere ait birçok yapı bulunmaktadır. Normalde bu dönemde bölgede 2 metre kar oluyordu. Ancak bu yıl kuraklık nedeniyle baraj su seviyesinde büyük bir azalma yaşandı. Suların çekilmesiyle birlikte Pertek Kalesi’nin nizamiye yapısı gün yüzüne çıkmış oldu. Keban Barajı 51 yıl önce inşa edildi ve bu süreçte kaleyi bir ada haline dönüştürdü. Bu 51 yıllık süre içinde nizamiye yalnızca iki defa görünür hale geldi, bu yıl da onlardan biri,” şeklinde konuştu.

Geçmişten Günümüze Nizamiye Anıları

Kale çevresinde tekne ile yolcu taşıyan Hıdır Turan, dedesi aracılığıyla bu bölgede bir nizamiye olduğunu öğrendiğini belirtti: “Keban Barajı öncesinde burada Murat Nehri akıyordu. Ulaşım, eski yöntemlerle keleklerle sağlanıyordu. Dedem, bu bölgenin en eski kelekçilerindendir. Artık bu eksikliği kapatmak için tekne ve sürat motorlarıyla kaleye insan taşıyoruz. Dede mesleğini modern yöntemlerle sürdürüyoruz. Bu yılki kuraklık nedeniyle su seviyesi düştü ve nizamiye gün yüzüne çıktı. Bu durumu görmekten büyük mutluluk duyduk” dedi.