Sağlıklı yaşlanma için 8 değerli alışkanlık

Bireylerin hayat müddetlerini uzatacak ve yaşlılık devirlerini daha sağlıklı geçirmelerini sağlayacak hayat şekli alışkanlıklarının kıymeti her geçen gün artıyor. Bunun sonucunda da kaliteli uzun ömür manasına gelen Longevity yaklaşımının giderek popülerleştiğine dikkat çeken Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Bir yandan ömür uzunluğunu artırırken bir yandan da yaşlılık döneminde kişinin yaşam standartlarının düşmemesini amaçlayan Longevity trendi; biyoteknoloji, genetik, beslenme bilimi ve yapay zekâ gibi alanlardaki gelişmelerle şekillenmeye devam ediyor” formunda konuştu.

Uzun ve sağlıklı bir ömür büyük ölçüde ömür stili alışkanlıklarına bağlı. İstikrarlı beslenme, nizamlı fizikî aktivite, kâfi uyku ve gerilim idaresi üzere temel faktörlerin kritik kıymete sahip olduğunu vurgulayan Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Oxford Üniversitesi’nin geniş çaplı bir çalışması, çevresel faktörler ve yaşam tarzı koşullarının, sağlıklı yaşlanma üzerinde genetik etkenlerden yaklaşık 10 kat daha etkili olduğunu gözler önüne seriyor. Longevity; bilimsel gelişmeler ve bilinçli yaşam tarzı değişiklikleriyle, sağlıklı yaş alma konusunda bireylere rehberlik eden önemli bir yaklaşım” dedi.

Longevity teknolojik gelişmeler ışığında ilerliyor

Longevity’nin son yıllardaki teknolojik ve tıbbi gelişmelerle birlikte dikkatleri üstüne çektiğini tabir eden Karaca, “Biyoteknoloji ve genetik çalışmalar, hücresel gençleşme ve yaşlanma zıddı tedaviler geliştirmeyi hedefliyor. Vakit kısıtlı beslenme ve anti-inflamatuar diyet üzere yaklaşımlar ise hücresel tamir süreçlerini destekleyerek yaşlanmayı geciktirebiliyor. Gerilim idaresi teknikleri ve zihinsel esneklik, yaşlanmanın en büyük nedenlerinden biri olan kronik gerilimin tesirlerini değerli ölçüde azaltıyor. Nizamlı uyku saatleri ve uyku hijyenine dikkat etmek, beyin sıhhatini koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatıyor. Son olarak yapay zekâ takviyeli sıhhat takibi üzere teknolojik gelişmeler de şahsileştirilmiş sıhhat idaresi sağlayarak yaşlanma sürecini olumlu etkiliyor. Longevity kavramının içini dolduran bu alt başlıklar geliştikçe, trende verilen değeri de artıyor” dedi.

Çevresel faktörler genetiğin önüne geçiyor

Sağlıklı yaşlanmanın genetik ve çevresel ögelerin etkileşimiyle şekillenen karmaşık bir süreç olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Zahide Karaca, “Bazı genetik değişiklikler yaşlanmayla ilişkili hastalıklara yol açabilse de bu faktörlerin tesiri tek başına sonludur ve çevresel etmenlerle etkileşim içindedir. Bilimsel araştırmalara nazaran, genetik faktörlerin ömür müddeti üzerindeki tesiri yaklaşık yüzde 20-30 iken, çevresel faktörlerin yüzde 70-80 oranında belirleyici olduğunu ortaya koyuyor. Bu sonucun hastalıkları tedbire açısından halk sıhhati siyasetleri ve kişisel müdahaleler konusunda kıymetli bir fırsat sunduğunu söylemek mümkün” açıklamasında bulundu.

 Eğitim düzeyi, ömür müddetini artırabilir

Eğitim düzeyi üzere sosyoekonomik faktörlerin de yaşlanma suratını etkileyebileceğini belirten Uzm. Dr. Karaca, “Columbia Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, yüksek eğitim seviyesinin biyolojik yaşlanmayı yavaşlattığını ve yaşam süresini uzattığını ifade ediyor. Ek olarak bir başka önemli madde olan fiziksel aktivitenin de bireysel, psikososyal ve çevresel özelliklerle doğrudan ilişkili olduğunu biliyoruz. Özellikle, içinde yaşanan çevrenin fiziksel aktiviteyi teşvik edici olması, yaşlı bireylerin aktif ve sağlıklı kalmalarını olumlu etkiler” dedi.

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, sağlıklı yaş almayı desteklemek için kazanılması gereken 8 değerli alışkanlıktan bahsetti:

1. Dengeli beslenme: Sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve sağlıklı yağlar açısından varlıklı bir diyet, kronik hastalık riskini azaltarak hayat müddetini uzatabilir. Beslenme alışkanlıklarının bilhassa 40 ve 60’lı yaşlarda kişinin ömür stili risklerine nazaran tekrar düzenlenmesi çok kıymetli. 
2. Düzenli fizikî aktivite: Haftada en az 150 dakika orta seviyede aerobik idman ve kas güçlendirme çalışması, kardiyovasküler sıhhati takviyeler ve biyolojik yaşlanmayı yavaşlatır. 
3. Yeterli ve kaliteli uyku: Her gece 7-9 saat uyku, bağışıklık sistemi ve bilişsel işlevler için kritik kıymete sahip.
4. Stres idaresi: Meditasyon, nefes antrenmanları ve tabiatta vakit geçirmek üzere aktiviteler gerilim düzeyini düşürerek genel sıhhati takviyeler.
5. Sosyal ilişkiler: Aile ve arkadaşlarla güçlü münasebetler, duygusal dayanak sağlayarak ömür memnuniyetini artırır.
6. Düzenli sıhhat denetimleri: Erken teşhis ve önleyici önlemler, kanser üzere önemli hastalıklarda bile kesin tedavi talihi yaratabilir.
7. Zihinsel aktiviteler: Yeni marifetler kazanmak ve yaratıcı uğraşlarla vakit geçirmek, bilişsel rezervi artırarak demans riskini azaltabilir.
8. Zararlı alışkanlıklardan kaçınma: Sigara ve çok alkol tüketiminden uzak durmak, kanser başta olmak üzere birçok hastalığa karşı muhafaza sağlar.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı