Nöbetçi Eczaneler
Akciğer kanseri için muhakkak şahıslarda yıllık tarama şart
Akciğer kanseri hala tüm dünyada en yaygın ikinci kanser olup en ölümcül tıp olarak öne çıkıyor. Hastalığın en büyük risk faktörlerinden birinin tütün kullanımı olduğu da yaygın olarak bilinen bir gerçek. Bir yıl boyunca günde ortalama bir paket yani 20 sigara içmenin, tıpta bir paket yıl olarak söz edildiğini paylaşan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış olsalar bile 50-80 yaş aralığında ve 20 paket yıl kullanımı olan kişilerin, düşük doz akciğer tomografisi ile her yıl tarama yaptırmaları gerekir. Yıllık taramalar ancak; kişi 15 yıl boyunca sigara içmediğinde, hastanın yaşam beklentisini sınırlayan veya akciğer ameliyatı olmasını engelleyen bir sağlık sorunu varsa ya da kişi 81 yaşına geldiyse durdurulabilir” dedi.
Akciğer kanseri teşhisinde hastanın semptomları, muayenesi ve sonrasında planlanacak görüntüleme tekniklerinden faydalanıldığını lisana getiren Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’den Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Göğüs hastalıkları polikliniğinde hastalara genellikle akciğer grafileri çekiliyor ancak bu görüntülüme yöntemiyle akciğerlerin ancak yaklaşık yüzde 70-75’i analiz edilebiliyor. Bu nedenle kanserden şüphelenilen hastalarda tanı için mutlaka akciğer bilgisayarlı tomografisine başvurulmalı” dedi.
Tomografiden sonraki adım PET-BT
Akciğer tomografisinde 1 cm’den büyük lezyon (1-3 cm arasında ise nodül, 3 cm’den büyük ise kitle olarak tanımlanır) saptanan hastalarda sonraki etap olarak PET-BT yani Pozitron Emisyon Tomografisi ve bilgisayarlı tomografi (BT) çekildiğini paylaşan Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “PET-BT, kanser şüphesi hakkında yorum yapılabilmesi için akciğerde saptanan lezyonların yani anormal dokuların incelendiği ileri tetkiklerdir. Milimetrik yani 1 cm’den küçük nodüllerde kanser riskinin hesaplandığı skorlama sistemlerinden faydalanılır, nodülün radyolojik özellikleri ve boyutu birlikte değerlendirilir buna göre de takip veya ileri tetkik kararı alınır. 8 mm ve üstündeki milimetrik nodüllerde de PET-BT önerilebilir” halinde konuştu.
İyi huylu lezyonlar kanser sanılabilir
PET-BT sonucunda kanser lehine bulgu saptanan hastalarda biyopsi yahut lezyonun cerrahi olarak çıkartılması seçenekleri kıymetlendirilir diyen Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Burada karar; hastanın tercihlerine, eşlik eden başka hastalıklarına, akciğer işlevlerine ve lezyonun özelliklerine nazaran verilir. Bu görüntülüme prosedüründe, enfeksiyon sebebiyle oluşmuş kimi güzel huylu lezyonlar da kanser kuşkusuna neden olabilir. Bu üzere aldatıcı durumların önlenmesi için PET-BT öncesinde hastaya bir müddet antibiyotik verilebilir ve sonrasında akciğer tomografisi ile radyolojik denetim yapılabilir. Bu önemli seçimler bilhassa göğüs hastalıkları, radyoloji ve gerektiğinde göğüs cerrahisi, tıbbi onkoloji, nükleer tıp branşlarının bulunduğu kurullarda multidisipliner bir formda kıymetlendirilerek yapılır” dedi.
Kan testi, kanser taraması yahut tanısı için kâfi değil
Kan analizi aracılığıyla da tümör belirteçlerden yararlanılabildiğini lakin bu kıymetlerin olağan olmasının kanseri ekarte etmeyeceğini, yüksek saptanmasının da kanser varlığını kanıtlamayacağını vurgulayan Çalışkan, “Bu nedenle tümör belirteçlerinin akciğer kanseri taramasında rutin olarak kullanılmaları genellikle tavsiye edilmez. Akciğer kanseri ile ilgili güncel verileri içeren uluslararası kılavuzlarda akciğer kanseri taraması için bu yöntem yerine yılda bir kez düşük doz akciğer tomografisi öneriliyor” açıklamasında bulundu.
Hızlı ilerleyen akciğer kanserine karşı süratli teşhis konmalı
Pek çok biyopsi sistemi bulunduğuna da değinen Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Hasta için en az komplikasyon riski bulunan, teşhis oranı yüksek ve süratli olan hatta mümkünse tek süreç ile hem teşhis hem de evrelemeye sahip biyopsi prosedürünün seçilmesi bilhassa süratli ilerleyen bu kanser cinsinde değerli. Hangi biyopsi metodunun seçileceği, göğüs hastalıkları uzmanlığının yetki ve sorumluluğundadır. Hastaya PET-BT ve/veya beyin MR’ı çekildikten sonra biyopsi kararı verilmelidir. Akciğer kanseri süratli seyirli ve ekseriyetle makus ilerleyen bir cins olduğundan, teşhis süreçlerinin gecikmeden tamamlanması hedeflenmeli” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı