İsrail’in 7 Ekim 2023’ten ateşkesin yürürlüğe girdiği 19 Ocak 2025’e kadar Gazze Şeridi’ne sürdürdüğü ataklarda 14 binden fazlası enkaz altında kaybolanlar olmak üzere 61 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti.
Halkın sığındığı hastaneler, ibadethaneler ve eğitim kurumları gaye alınarak sivil altyapı tahrip edildi.
DERİN İNSANİ KRİZ
Filistin iktisadının neredeyse tüm bölümlerindeki hasar ve kayıplar ile toparlanma ve tekrar inşa gereksinimlerinin tahlil edildiği ‘Gazze ve Batı Şeria Ara Hızlı Hasar ve İhtiyaç Değerlendirmesi’ raporu paylaşıldı.
Dünya Bankası, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan raporda Gazze’de 7 Ekim 2023’ten bu yana devam eden çatışmaların yıkıcı can kayıplarına, yerinden edilmelere, toplumsal, fizikî ve üretken altyapıda büyük hasara yol açarak derin bir insani krize neden olduğu belirtildi.
İHTİYAÇ DUYULAN TOPLAM MEBLAĞ 53,2 MİLYAR DOLAR
Sadece fizikî hasarın yaklaşık 29,9 milyar dolar olduğunun varsayım edildiği kaydedilen raporda konutun toplam hasarın yüzde 53’ünü oluşturarak en fazla etkilenen dal olduğu, bunu yüzde 20 ile ticaret ve endüstrinin takip ettiği, sıhhat, su ve ulaşım üzere temel altyapılardaki ağır hasarın ise toplam hasarın yüzde 15’inden fazlasını oluşturduğu aktarıldı.
Azalan verimlilik, kaybedilen gelirler ve işletme maliyetlerinden kaynaklanan ekonomik kayıpların 19,1 milyar dolar olduğunun iddia edildiği, en büyük ziyanı ise sıhhat, eğitim ve ticaretin gördüğü kaydedildi.
Gazze’deki çatışmanın toplam etkisinin 49 milyar dolara ulaştığının tahmin edildiği belirtilen raporda toparlanma ve yeniden inşa için ihtiyaç duyulan toplam tutarın 53,2 milyar dolar olduğunun tahmin edildiği bildirildi.
GIDA FİYATLARI YÜZDE 450 YÜKSELDİ
Gazze’de neredeyse tüm kesimlerde ekonomik üretimin büsbütün durmuş durumda olduğu aktarılarak fiyatların bir yıl içinde yüzde 300’ün üzerinde arttığı, yalnızca gıda fiyatlarının yüzde 450 yükseldiği kaydedildi.
Gazze ekonomisinin 2024’te yüzde 83 oranında daraldığının varsayım edildiği belirtilen raporda, bu durumun Filistin topraklarındaki nüfusun yüzde 40’ına ev sahipliği yapmasına rağmen, ekonomiye katkısını yüzde 3’e düşürdüğü tabir edildi.
Raporda, Batı Şeria iktisadının de zorluklarla karşı karşıya olduğu ve 2024’te yüzde 16 oranında küçüldüğünün öngörüldüğü kaydedildi.
YENİDEN İMAR PLANI
Filistin hükümeti Ramallah’taki olağan haftalık oturumun akabinde yazılı açıklama yaptı.
Gazze’nin yine imarı planının güncellenmiş haliyle iki basamaktan oluştuğu aktarıldı.
Ateşkesten bu yana başlayan acil müdahaleleri kapsayan 3 yıllık birinci kademenin maliyetinin yaklaşık 20 milyar dolar olduğu tabir edildi.
Yardım ve süreksiz barınma alanlarındaki acil müdahaleler ile zorla yerinden edilen Filistinlilere temel hizmetler sağlanarak süreksiz barınmanın verimliliğinin artırılması ve çeşitli alanlarda ekonomik üretimi ilerletmenin hedeflendiği aktarıldı.
Yeniden imar konusuna odaklanan ve birkaç sene sürebileceği kaydedilen ikinci etabın ise başlangıç maliyetinin yaklaşık 33 milyar dolar olmasının öngörüldüğü belirtildi.
“SAHADAKİ ÇALIŞMALARIN SÜRDÜRÜLMESİ GEREKİYOR”
Hükümet ayrıyeten daha fazla barınma merkezi kurulması, gerekli hizmetlerin sağlanması ve zorla yerinden edilme planlarının reddedilmesi dahil olmak üzere Gazze’deki Filistinlilere yardım sağlamak için sahadaki çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.
Filistin Kalkınma ve Yardım Bakanlıklarının, Gazze’de 19 bin çadır tedarik edilmesi için ortaklarıyla iş birliği içinde çalıştığını, bununla eş vakitli halde bölgede yaklaşık 40 bin tonluk molozun kaldırılması, 1,5 milyondan fazla vatandaşa besin paketlerinin dağıtılması için faaliyetlerine devam ettiği bildirildi.
Filistin hükümeti açıklamasında Mısır ve öbür dost Arap ülkelerinin Gazze Şeridi’ndeki Filistinliler herhangi bir gerekçe ya da bahaneyle zorla yerinden edilmeksizin bölgenin yeniden inşa etme planını destekleme çabalarına dikkati çekti.
