Nöbetçi Eczaneler
Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, Türkiye’deki madeni para üretim maliyetleri ve bu üretimlerin ekonomik etkilerini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması talebiyle sunduğu soru önergesinde, madeni paraların maliyetinin ve devlet bütçesine olan etkisinin altını çizdi.
Son dönemlerde Amerika Birleşik Devletleri’nde de benzer konular gündeme gelmişti. Eski Başkan Donald J. Trump, madeni para üretim maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle yeni madeni para basımını durdurma talimatı vermişti. Türkiye’de de benzer bir durumun yaşandığını ifade eden Dalgın, basılan madeni paraların maliyetinin nominal değerlerinin üzerinde olduğunu vurguladı.
Madeni Para Üretim Maliyeti Ciddi Bir Yük Oluşturuyor
Dalgın, Türkiye’deki ekonomik kriz ve döviz kurlarındaki artışın madeni para üretim maliyetlerini doğrudan etkilediğini belirterek, bu durumun kamu kaynakları açısından ciddi bir mali yük oluşturduğuna dikkat çekti. Mevcut üretim politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Dalgın, konuya ilişkin şu kritik soruları yöneltti:
- 25 kuruş, 50 kuruş ve 1 TL olarak basılan madeni paraların üretim maliyeti ne kadardır?
- 25 kuruş, 50 kuruş ve 1 TL, 2024 yılı itibarıyla kaçar adet basılmıştır?
- Söz konusu işlemlerden kaynaklanan emisyon zararı ne kadar olmuştur?
- 2025 yılında 25 kuruş, 50 kuruş ve 1 TL madeni paralardan kaçar adet basılması planlanmaktadır?
1 TL’nin Üretim Maliyeti 3 TL’yi Aştı
Geçtiğimiz yılın Aralık ayında CHP Ankara Milletvekili Deniz Demir, 1 TL’lik madeni paranın üretim maliyetinin 3 TL’yi aştığını açıklamıştı. Bu konuda yapılan yazılı açıklamada, madeni paraların üretim süreçlerinde yaşanan değişikliklerin ve ekonomik etkilerinin değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi.
Darphane’nin Tasarruf Önlemleri Yeterli Olmadı
Demir, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün maliyetleri azaltmak amacıyla madeni paralarda gramaj düşürme yoluna gittiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı: “1 TL’lik madeni para, 8,2 gramdan 6,6 grama, 50 kuruş ise 6,8 gramdan 5,5 grama indirildi. Kullanılan bakır, çinko ve nikel oranları da değiştirildi. Bu önlemlerle yüzde 30 tasarruf sağlanmasına rağmen artan döviz kuru nedeniyle maliyetler düşmeyecek şekilde yükseldi.”