Dış Ticaret Dengesi ve İhracat-İthalat Verileri
Ticaret Bakanlığı’nın geçici verilerine göre, 2023 yılı Ocak ayında dış ticaret dengesi 7,7 milyar dolar açık vermiştir. 12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise 82,2 milyar dolardan 83,7 milyar dolara yükselmiştir. Bu dönemde dış ticaret açığı, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre bir önceki aya kıyasla iyileşme göstermiştir. Bu iyileşmenin arkasında, özellikle altın ve enerji ithalatındaki azalma ile altın ve enerji hariç dengedeki olumlu gelişmeler etkili olmuştur.
Ocak ayında, altın ithalatı 1,5 milyar dolara düşerek, önceki üç aylık ortalamanın (1,9 milyar dolar) altında kalmıştır. Ayrıca, mücevherat ithalatında da belirgin bir gerileme gözlemlenmiştir. Mevcut ekonomik ortamda reel değerlendirmenin sürdüğü ve talepte daralma sinyali alınmadığı için dış denge eğilimindeki iyileşmeyi olumlu buluyoruz. Ancak, bu şartlar altında iyileşmenin kalıcı bir eğilime dönüşmesini beklemiyoruz.
Önümüzdeki dönemlerde, dış talepteki toparlanmanın güçlü olmayacağı, ticaret savaşları ve doların güç kazanması gibi faktörler nedeniyle dış açığın genişleyeceği öngörülmektedir.
İhracat ve İthalat Verileri
Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, Ocak ayında ihracat yıllık bazda %5,8 artışla 21,2 milyar dolar, ithalat ise yıllık %10,2 artışla 28,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu durum, Ocak ayında dış ticaret açığının bir önceki yıla göre 1,5 milyar dolar artışla 7,7 milyar dolara ulaşmasına neden olmuştur. 12 aylık birikimli dış ticaret açığı da 82,2 milyar dolardan 83,7 milyar dolara yükselmiştir.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, dış ticaret dengesinde son iki aydır gözlemlenen iyileşme dikkat çekmektedir. Çekirdek dış açık, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre Eylül ayı seviyesine geri dönerken, toplam dış açık ise enerji ve altın ithalatındaki artış nedeniyle Eylül seviyesinin üzerinde kalmaya devam etmiştir.
İhracat Rakamları
İhracat (mevsimsellikten arındırılmış) Ocak ayında aylık bazda %1,4 artış göstermiştir. Altın ihracatındaki artış ivme kaybetmekle birlikte devam etmiş ve Ocak ayında 384 milyon dolar olmuştur. Enerji ihracatı (mevsimsellikten arındırılmış) ise Ocak ayında 1,3 milyar dolara yükselmiştir. Altın ve enerji hariç ihracat (mevsimsellikten arındırılmış) da aylık bazda %1,1 artış göstermiştir.
Euro-dolar paritesindeki iyileşmenin Ocak ayındaki ihracat artışına destek verdiği düşünülmektedir. Bölgesel ihracat verilerine göre, AB-27 ülkelerine yapılan ihracat (mevsimsellikten arındırılmış) son iki aydır artış göstermekte olup, Ocak ayında %1,5 yükselmiştir. AB-27 hariç diğer Avrupa ülkelerine yapılan ihracat ise Aralık ayındaki %0,8’lik daralmanın ardından Ocak ayında %4,3 ile güçlü bir artış göstermiştir.
Yakın ve Orta Doğu’ya yapılan ihracatta (mevsimsellikten arındırılmış) kuvvetli bir toparlanma yaşanmakta ve 2023 sonundan bu yana en yüksek seviyeye ulaşmaktadır. Kuzey Amerika’ya yapılan ihracat ise iki aylık düşüşün ardından Ocak ayında %7,1 artarak önceki aylardaki düşüşü telafi etmiştir.
İthalat Rakamları
İthalat (mevsimsellikten arındırılmış), altın ve enerji ithalatındaki azalışın etkisiyle aylık bazda %2,8 gerilemiştir. Kasım ve Aralık aylarında ortalama 2 milyar dolar olan altın ithalatı, altın fiyatlarındaki artışa rağmen Ocak ayında 1,5 milyar dolara düşmüştür. Enerji ithalatı ise Ocak ayında %5,9 azalmıştır.
Altın ve enerji hariç çekirdek ithalat (mevsimsellikten arındırılmış), Aralık ayındaki %1,0’lık artışın ardından Ocak’ta sınırlı bir artış göstermiştir. Bu durum, tüketim ve ara mallarının etkisiyle yaşanırken, yatırım malı ithalatında bir artış gözlemlenmiştir. Ocak ayında mücevher ithalatı da 0,2 milyar dolar ile oldukça yavaşlamış ve toplam tüketim malı ithalatının %4’ünü oluşturmuştur (Kasım ayında bu oran %21,3’tü). Mücevherat hariç tüketim malı ithalatı (mevsimsellikten arındırılmış) ise aylık %2,2 artış göstermiştir.
Tüm bu gelişmeler neticesinde, altın ve enerji hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı (mevsimsellikten arındırılmış) %92,2’den %93,1’e yükselmiştir.
Bu veriler, Akbank Ekonomik Araştırmalar tarafından derlenmiştir.